por amarxedotempo | Ago 29, 2015 | Marxe
Eses comediantes aos que aludín onte aquí, que actuaban nas prazas das vilas durante o verán, adoitaban traer animais, como dixen. Eu recordo osos, cabras, cans, coellos e uns porcos espiños da India que, se digo a verdade, a min parecéronme cochos ananos do país. Cada bicho tiña as súas grazas, pero ignoro por que razón os cans sempre facían o pallaso: vestíamos de soldados, de xente con lentes e incluso de curas. Tampouco alcanzo a comprender por que as cabras as dedicaban invariablemente a oficio de equilibristas.
Polo que respecta aos osos, en xeral eran bailaríns. Acórdome dun, creo que se chamaba Indalecio, que bailaba o agarrado cunha moza da compañía, ata que a forza de engurrar nela, acababa por tirala ao chan. Entón producíase o delirio entre os espectadores masculinos, que daban alaridos e berraban unhas barbaridades imposibles.
Teño a imaxe clara de que, polo común, estes animais … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Ago 28, 2015 | Marxe
Eses africanos famentos que atravesan o Estreito con perigo para vir recoller as farangullas que nos sobran aos demais, tráenme á memoria un episodio sucedido hai anos nas terras da Limia, concretamente na parroquia de Sabucedo, onde un tío meu exercía de médico rural. Unha mañá terrible de frío, auga e vento, ao meu tío entroulle polo patio adiante unha grea fantasmal de homes mollados e aterecidos, con barba de días, moitos deles enfermos e con febre, e todos cheos de fame e miseria.
Eran portugueses que ían camiño de Francia. Un negreiro tiña comerciado con eles. Despois de cobrarlles un anticipo, tróuxoos dando tombos e voltas polos montes, camiñando en forma de ese ou zigzag, para que pensasen que a ruta era longa, pero sen avantar máis de doce quilómetros en varios días. Finalmente, situounos fronte ao canal de desaugue da Lagoa de Antela e díxolles que Francia estaba … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Ago 27, 2015 | Marxe
Hai máis de cento vinte anos, alá por 1875, o célebre marqués de Orovio, que daquela era ministro de Instrución Pública, firmou un decreto suprimindo a liberdade de cátedra. A causa, en principio, foron as explicacións de dous profesores de ensino medio de Galicia, catedráticos de ciencias, que lles explicaban aos rapaces a teoría da orixe das especies, segundo fora establecida uns anos antes por Darwin. Sometidos a expediente por impartir doutrinas que non estaban de acordo coas verdades proclamadas pola Igrexa Católica, os citados profesores recibiron a solidariedade de varios colegas seus da universidade de Santiago e do resto de España.
Este episodio cóñecese na Historia de España como a “cuestión universitaria”, que supuxo unha conmoción na vida intelectual da época, pois como consecuencia daqueles feitos abandonaron a universidade, en sinal de protesta, figuras como Castelar ou Salmerón. Outros, como Francisco Giner de los Ríos, foron expedientados e encarecerados. … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Ago 26, 2015 | Marxe
O outro día, nunha emisora de radio preguntáronme cal era para min a situación máis ridícula que se podía vivir. Respondín dunha maneira vaga e inconcreta porque nin esperaba a pregunta nin se me ocorría nada que contestar. Se a memoria me fose máis fiel naquel momento, podería contar o que lle sucedeu hai moitos anos ao meu primo Manolo de Sabucedo, o día que estreou unha chaqueta branca de liño, convertido nun brazo de mar, el que era elegante, guapo, un pouco presumido e algo chuleta.
Marchaba a Santiago, onde estudaba Dereito, alá polos anos corenta, exhibindo unha prenda e unha color que entón estaban de moda, sobre todo entre xentes que pretendían andar á última. Estou seguro de que el ía absolutamente convencido de que o seu éxito coas mulleres, que era moito, daquela se volvería arrasador.
En Xinzo subiu no autobús do Purrela, un daqueles armatostes mixtos … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Ago 25, 2015 | Marxe
A xenerosidade da bolsa que nos concedeu o Goberno de Berlín é tan grande que nos permite administrar o noso tempo con completa liberdade. Pola mañá escribimos nos nosos cuartos ata a hora de comer. O Freixanes anda a voltas cun conto onde hai unha cobra enorme polo medio, polo cal está empeñado en ir esta tarde ao zoo de Berlín, un dos mellores do mundo, para ver un exemplar de serpe que gardan alí. Aínda que a min este tipo de bichos me inspiran un noxo infinito, haberá que acompañalo.
O meu cuarto, amplo e luminoso, dá ao xardín dianteiro da casa, de costas ao lago. No fondo, agradézoo. Prefiro a vista dos tileiros que a da auga, pois aqueles distraen menos e iso permite aproveitar mellor o tempo. Desde que cheguei, escribín máis na novela que en varios meses na miña casa. Que non soe o teléfono resulta … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Ago 24, 2015 | Marxe
Pasei o día de onte estribillando coas cámaras vellas, todas elas de fol (para aqueles aos que lles soe raro esta palabra, direilles que esa é a única forma correcta de dicir en galego o que se chama “fuelle” en castelán), adquiridas en tendas fotográficas e anticuarios de media Europa. O que máis me chama a atención son dúas cousas: en primeiro lugar a súa beleza e o seu deseño; en segundo, a robustez e a calidade dos materiais empregados, o mesmo dos metáis que as lentes ou os cromados, impecables a pesar dos anos transcorridos.
Hai, sen embargo, outro pensamento que se sobrepón a estes. Penso nos seus antigos propietarios. Por exemplo, nesa persoa que no ano 1930, nalgunha cidade do centro de Europa, mercou a Voigtländer Jubilar, agora no meu poder. Non me custa evocar a felicidade do momento, pero tampouco a vida do seu dono. Seguro que … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Ago 23, 2015 | Marxe
Un profesor que nos explicaba Historia aos rapaces de bacharelato díxome un día no corredor do instituto que dona María Luísa de Parma, a muller de Carlos IV, non tiña dentes, e que ademais enganaba ao seu home cos gardas de palacio, entre eles o que despois sería o seu amante principal, Manuel Godoy, Príncipe da Paz. Superado o sentido de sacrilexio que me produciron aquelas palabras, a información do profesor avivou en min o desexo de saber máis sobre aquela muller e busquei libros para satisfacer a curiosidade.
Atopei algúns que confirmaban aqueles datos, incluso con detalles desfavorables para o rei, que neles aparecía pintado como un parvo, dunha maneira bastante parecida ao retrato cruel que Goya fixo del. Hai tempo, non obstante, lin un estudo rigoroso que defende exactamente o contrario, é dicir, a virtude da raíña.
Estes días, co asunto ese da xente de Pastrana e as … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Ago 22, 2015 | Marxe
Como adiantei o outro día, estiven falando varias horas con Domingo García-Sabell sobre a morte, un tema que moitos pensarán ue é macabro. Debo dicir que o fixemos despois de comer ben nun restaurante, fumando ambos os dous uns puros enormes, mentres fóra ía un tempo excelente, pleno de luz e de sol, ideal para estar tirado nunha praia, cousa que non nos gusta nin a el nin a min. Pódese pasar un momento agradable divagando sobre un asunto como ese? Por suposto que é posible, sempre que un teña como interlocutor un home vital e optimista de noventa anos, intelixente e culto, ademais de bo contador de historias e de anécdotas.
Non vou contar aquí con detalle de que falamos porque entón lles arruíno a entrevista aos amigos do suplemento de cultura que ma pediron. Non me resisto, non obstante, a contar algunha cousa. A primeira e máis importante, … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Ago 21, 2015 | Marxe
Un veciño da miña vila quere que lle escriba a biografía do seu pai, un home do que teño falado aquí algunhas veces. Parece que pretende darlle unha sorpresa, agora que vai cumprir non sei cantos anos, pero a verdade é que me vai ser moi difícil compracelo, porque eu non sei a vida deste señor. Con todo, quedou en enviarme os datos, é dicir, os nomes dalgúns ntepasados, as datas de nacemento, quizais algúns recordos doutra xente. Cando teña ese material no meu poder, verei se podo redactar uns folios que lle sirvan.
O que eu podería contar deste meu veciño non é moito. Agora acórdome, por exemplo, que cando os rapaces estábamos xogando ao fútbol na estrada de Madrid, pola que transitaba un camión só de cando en vez, este home facíanos rabiar, pois sempre que pasaba por alí, dáballe un punteirazo á pelota para mandala ás quimbambas.… Seguir leyendo
por amarxedotempo | Ago 20, 2015 | Marxe
Alá polos anos setenta, na Praza Maior da cidade sueca de Halmstad, onde teño pasado case todos os veráns desde os comezos daquela década, asistín un día a un mitin político de Gösta Bohman, un dirixente conservador duro, intelixente, irónico e sarcástico. Subido no alto da cadeira dunha terraza próxima, falaba, micrófono en man, para dúas ducias de persoas, eu entre elas. Vestía camisa a cadros de traballador, pantalóns vaqueiros e sandalias, unha indumentaria que contrastaba cos seus portes suaves e distinguidos.
Unha parte do seu discurso foi destinada a combater a Olof Palme, o primeiro ministro socialista, un home querido e popular, a quen probablemente votaría a maior parte da xente que naqueles momentos paseaba pola praza sen facer caso do líder da dereita. No rostro deste había un xesto como de escepticismo e resignación.
Ao rematar a súa intervención, Bohman baixou da cadeira, deulle un bico a unha … Seguir leyendo
