por amarxedotempo | Nov 27, 2015 | Marxe
Pois resulta que Caracas ten máis encanto do que eu pensaba ao principio. Sacando o problema dos ranchitos, esas pequenas construcións de ladrillo sen revestir que enchen os cerros que rodean a cidade, esta non é fea, aínda que si profundamente caótica. As cousas funcionan bastante mal. Sen ir máis lonxe, aquí no hotel, unha instalación de luxo, non dan os recados, dinlles aos periodistas que saímos a pasear cando estamos agardando por eles nun salón próximo ou tardan media hora en servir un café.
Onte subín ata El Hatillo, unha zona turística de visita obrigada, a media hora do centro. O taxista, un home educado e de trato agradable, que antes da crise financeira que practicamente arruinou o país traballaba nun banco, pareceume un exemplo perfecto deste caos do que falo. E supoño que debe haber taxistas peores.
Para empezar, lía o periódico mentres conducía, despregándoo sobre o volante … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Nov 26, 2015 | Marxe
Estiven en Madrid para dar unha conferencia na Fundación Ortega y Gasset. Despois de cumprir co cometido, que foi pola mañá, decidín practicar ese vicio virxinal e grato que consiste en andar de papón polas rúas, mirando o que sorprende, deixándose acariciar pola voluptuosidade inocente da preguiza. Nunha cidade grande sempre hai moito que ver, sobre todo en espectáculo humano, máis agora que a economía do país fai emerxer tipos raros, desgraciados ou senvergonzas.
Destes últimos vin trileiros e individuos torvos que ofrecen reloxos de ouro a prezos de ganga. Nas inmediacións, periquitas dispostas a gañar o día antes de comer… Do capítulo das desgrazas, mellor non contar: a miseria ten agora un rostro amarelo, de campo de concentración, absolutamente triste e desamparado.
No apartado de raros, notei a presenza de varios predicadores. Atopei tamén músicos de instrumentos imposibles, un deles tocando un artefacto feito cun paraugas e un orinal … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Nov 25, 2015 | Marxe
Na miña vila de Xinzo de Limia, cando eu era neno, nos invernos de moita chuvia había cheas, é dicir, inundacións, que algunhas amigas da miña nai chamaban “llenas”, da mesma maneira que o barrio de Baronzás, nome eufónico e rotundo, o convertían en Baronzanes, algo máis tísico. A cousa viña do feito de estar a vila construída sobre un lugar pantanoso, en terras que antigamente formaron parte da lagoa de Antela. Cando se producían estas cheas, había rúas que se transformaban en canais e as persoas que vivían nelas víanse obrigadas a usar barcas con pértegas (Rosalía chamaríalles paus viradoiros) para saír ou entrar nas súas casas. Supoño que non debía ser nada agradable, pero aos nenos resultábanos emocionante.
As inundacións afectaban sobre todo a unha rúa que a xente chamaba a Calle de Atrás, moi próxima á Ladeira, unha especie de braña veciña do río que nos invernos … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Nov 24, 2015 | Marxe
En Nova York, nunha das visitas que fixen á cidade, cando polas noites me retiraba a durmir, camiño do hotel, no centro de Manhattan, tiña que pasar de forma obrigada por diante dun individuo que estaba instalado no oco dun portal, amparado do frío por unhas caixas de cartón perfectamente dispostas en forma de cubil, deitado sobre algo que parecía unha esteira e lendo un libro, concretamente o Eloxio da loucura de Erasmo, coa axuda dunha pequena lámpada de pinza. Pensei que aquel podía ser iso que chaman un pobre americano.
En Europa houbo un tempo en que se pensaba que os pobres de América eran ricos en comparación cos seus colegas deste lado do Atlántico. É dicir, que se trataba dunha forma de pobreza relativa, definida en relación co alto grao de desenvolvemento económico que conseguiran os Estados Unidos.
Non son estes pobres que len a Erasmo á luz … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Nov 23, 2015 | Marxe
Onte, durante un xantar, correspondeume á miña esquerda unha muller con aspecto de ser intelixente e simpática. Era só unha impresión, pois ata aquel momento eu non coñecía máis que a aparencia, ademais do nome que figuraba na tarxetiña que tiña diante do seu prato. Despois, no transcurso da conversa, souben que era bióloga de profesión e que traballaba en terapia xénica, é dicir, que forma parte dun equipo de científicos que tratan de curar tumores cerebrais malignos mediante a utilización de xenes.
Segundo me contou, a cousa faise máis ou menos da seguinte maneira: practican un buraquiño minúsculo no cráneo do enfermo e por alí introducen un virus que porta un xen destinado a impedir que as células cancerosas se sigan multiplicando. Como todas as ideas xeniais, esta resulta dunha simpleza emocionante.
A miña compañeira de mesa falaba de todo isto cunha claridade que eu lle agradecín, pois sei … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Nov 22, 2015 | Marxe
Ese volteriano do que falei outro día e do que dixen que me caía antipático, pero sen máis, tiña unha virtude que non lle quixera roubar por omisión: calcetaba moi ben . Era, sen embargo, unha cualidade á cal non lle daba m érito, pois por tratarse dunha actividade manual, considerábaa inferior ás ocupacións intelectuais en que entretiña a que el consideraba unha potente cabeza. A pesar de todo, non creo que ningunha das ideas que chegou a ter en materia de filosofía, política ou relixión foran comparables aos magníficos xerseis que tecía nos invernos. Levábaos o seu fillo pequeno na escola e todos sentiamos unha envexa que non tiñamos empacho en confesar, incluso a el.
Recordo un azul escuro, cun cervo branco no medio dun peito, que non sei como non llo chegamos a roubar nalgún recreo, cando o deixaba ben dobradiño para xogar connosco á churra e ao … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Nov 21, 2015 | Marxe
Estiven nun programa de radio co historiador americano Stanley Payne, que acaba de publicar un libro sobre Franco e José Antonio. Nunha das súas intervencións, este célebre hispanista, que consagrou a súa vida académica ao estudo dunha das etapas máis turbulentas da historia de España, dixo que aqueles dous personaxes non se aturaban un ao outro, en parte porque eran moi distintos: frío e pouco simpático o primeiro; con don de xentes e atractivo, o segundo. Se a morte non os chega a separar, acabarían a mal.
Aínda hoxe, ao escoitar estas cousas, sinto un desacougo que me incomoda. Eu fun educado nunha cultura oficial que tiña consagrado a José Antonio como un dos mártires que adornaban a biografía patriótica do Caudillo, herdeiro do seu pensamento e administrador do seu patrimonio espiritual. E resulta que se detestaban.
Tiven algún amigo, lamentablemente xa morto, que sentía verdadeira adoración polo fundador de … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Nov 20, 2015 | Marxe
A conferencia que dei o xoves na Fundación La Caixa, en Barcelona, era de pago. Quero dicir que o público tiña que pagar trescentas pesetas* para escoitala. Cando me dixeron isto por teléfono, unha semana antes, quedei bastante sorprendido, incluso algo perplexo, a pesar de que hai anos, en Canadá, xa coñecera esa mesma experiencia. A sorpresa viña, máis que nada, de que fose unha fundación a que recorrese a ese tipo de métodos e tamén porque eu supuña que cobrar a entrada a unha conferencia debía de ser unha medida disuasiva.
A resposta que me deron ía exactamente na dirección contraria, é dicir, a demostrarme que chegaran á conclusión de que cobrar contribuía a animar á xente a asistir. O que se paga ten sempre máis valor. Nestas situacións, eu teño a tendencia, quizais excesivamente confiada, a respectar a opinión dos expertos, ademais de que no argumento que me … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Nov 19, 2015 | Marxe
Cando Adolfo Suárez era presidente do Goberno, nunha viaxe oficial que fixo á Arxentina, un periodista local, maliciosamente inspirado por un colega madrileño que coñecía ben o político español, preguntoulle se lera a Jorge Luís Borges, a gloria literaria do país. Naturalmente, a resposta foi o que se podía esperar: dixo que si. Non era outra cousa que a introdución necesaria para deixar ao interpelado en ridículo cunha segunda pregunta, esta dirixida a que explicase cal dos libros do escritor lle gustara máis.
Sen dubidar un segundo, Suárez contestou: “Todos”. O incitador da trampa fartouse de contar a historia nas tertulias de Madrid, glosando con palabras escandalizadas o que el chamaba un papelón. Pouco despois quixo repetir a sorte en Bogotá con García Márquez, pero saíulle mal. A xente lista aprende rápido e ben.
Acabo de escoitar na radio ao citado periodista falando de Adolfo Suárez nuns termos eloxiosos que … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Nov 18, 2015 | Marxe
O xoves pola noite, nada máis chegar de San Sebastián, souben a través da televisión dos problemas de saúde de Pepe Hierro, internado nunha clínica de Cartaxena en estado grave. Eu pensaba velo en México a fins deste mes, durante os encontros literarios que se van celebrar na cidade de Guadalajara, onde estaba programada unha homenaxe á súa persoa. A última vez que o vin foi en Madrid, hai seis meses. Subimos xuntos as escaleiras do Palacio Real, el collido do meu brazo, para asistir á recepción que o Rei lle dá aos escritores con motivo do Día do Libro. Tardamos unha eternidade en chegar ao piso principal, pois cada poucos banzos, o poeta tiña que parar a coller aire. Non deixou de facer bromas sobre o seu estado.
Nun dos descansos, Hierro confesoume un pecado grave: que a pesar de todo, co enfisema que lle paralizaba os pulmóns bourándolle … Seguir leyendo
