La Voz de Galicia
Recuperación diaria das columnas de Á Marxe, escritas por Carlos Casares en "La Voz de Galicia"
Seleccionar página

Unha palabra descoñecida

Onte, na tertulia, Torrente andaba intrigado coa palabra bolardo, que se emprega moito aquí, no Val Miñor, pero que eu nunca escoitara antes en ningunha outra parte de Galicia. Con este vocábulo designan nesta comarca unha especie de torta feita a base de fariña, manteiga, ovo e azucre, que xeralmente leva un adorno en relevo con figura de trenza. Aínda que nun principio era postre de voda, segundo me contaron, agora véndese nas tendas como artigo de consumo, igual que unha ensaimada ou cousa semellante.

Se eu tivese a fantasía lingüística de don Pedriño de Lobás, un cura entusiasmado polas etimoloxías, que pretendía explicalas todas desde o sentido común, seguro que lle atoparía razón. Para aquel home podería ser algo así como bolardo, bola de lardo. E engadiría: “Xa o di a mesma palabra”. Era sempre o seu último argumento.

A verdade é que eu non teño … Seguir leyendo

Millóns

Hai un par de días, nun xantar en Madrid, decateime de que case todo o mundo está furioso co programa Gran hermano, que a maioría da xente que coñezo presume de non ver. Como eu estiven fóra do país durante tanto tempo, non tiven moitas posibilidades de seguilo, de xeito que fixen algunhas preguntas sobre os avatares dos distintos participantes e atopei coa sorpresa de que, uns máis e outros menos, os presentes sabían bastante do que sucedera, incluídos nomes, amoríos, cotilleos, biografías e destinos dos personaxes.

Non me estrañou tan amplo coñecemento, por moito que servise para facer crítica do programa televisivo, porque lin nos periódicos que algúns días este tivo arredor de doce millóns de espectadores. Se excluímos nenos pequeniños, cegos, xente que non ten televisor na casa, monxas e monxes de clausura, bispos e cóengos, xente que traballa polas noites, camioneiros de viaxe, turistas no estranxeiro, … Seguir leyendo

Unha equivocación

Hai anos, cando eu era estudante dos primeiros anos do bacharelato, escoiteille unha conferencia a un padre xesuíta que estaba na cidade de Hiroxima o 6 de agosto do ano 1945, o día que botaron a primeira bomba atómica. De todos os horrores que nos contou a un pequeño grupo de rapaciños asombrados, recordo dous. O primeiro, o que sucedeu cun home que estaba subido a unha escaleira de man, reparando algún desperfecto na rúa: non quedou del otura cousa que a súa sombra gravada no chan.

O segundo horror referíase a unha nena que se bañaba na baía no momento da explosión, mentres a súa nai a contemplaba desde terra. De súpeto, a nena converteuse nunha especie de espectro branco e desapareceu, como transformada en aire. A nai, que se tirou á auga, foi rescatada co corpo totalmente abrasado.

Acabo de ler nun semanario americano a reseña dunha biografía … Seguir leyendo

Aclaración

O artigo de onte, no que contaba como un gabián comeu un paxariño nun bosque próximo á miña casa, podía dar a entender que o meu veciño e amigo Manuel, catedrático de filosofía, é un home frío e racionalista, sen sentimentos. Digo isto porque el mesmo se queixou, en ton de broma, de que o pintase como unha especie de individuo alleo á emoción que debe espertar en calquera ser humano normal, a desesperación duns pais paxaros chorando a morte do seu fillo. Non era esa a miña intención, senón recoller o que el dixo, que era certo: ou sexa, que os paxariños non choraban, senón que emitían uns sons ditados polos seus propios xenes.

A verdade é que esa é unha conversa que mantemos con frecuencia o meu amigo e mais eu. Os dous limos con interese o famoso libro O xene egoísta, que tan mal lle sentou … Seguir leyendo

Dous herois

En Moscova hai un cemiterio que se chama Novodévichi, que eu visitei no ano 1982, acompañado dunha amiga, no que están enterradas algunhas das figuras máis relevantes da vida política soviética, entre elas Nikita Kruschov. Pero tamén descansan alí os restos de Grigori Nikulin, que pasou á historia, non como o cociñeiro do tsar, por aprenderlles a facer pan ás grandes duquesas, senón por ser un dos seus executores. Polo visto era un home de bo  aspecto e de trato agradable, que en 1964 vivía moi ben situado grazas a ter participado na liquidación da familia imperial. Presumía de ter unha casa excelente, na que había incluso un cuarto para o can.

A morte do tsar converteuse durante anos nunha reivindicación gloriosa por parte dos individuos que a levaron a cabo. Un deles, Yakov Yurovski, gardaba cheo de satisfacción un libro publicado en Occidente no que se dicía de maneira … Seguir leyendo

Sombras no paraíso

Hai unha lei en Suecia que prohibe de forma terminante que os pais lle poidan pegar aos seus fillos. Non se lles permite un lixeiro cachete, nin sequera unha palmadiña simbólica na man. Os nenos sábeno e como ademais contan cun xuíz especial que vela polo cumprimento da norma, desde pequeniños aprenden cales son os seus dereitos e moitos deles non teñen reparo en denunciar os seus pais. Xeralmente a cousa remata cunha reprimenda pública e cun abrazo dos contendentes.

En España teño discutido cos amigos sobre esta lei. Naturalmente, as opinións son diverxentes, pero en xeral predominan aquelas que consideran excesivo que un pai, polo menos de forma excepcional, non lle poida arrear un cachete a un rapaz revoltoso.

En Suecia, en cambio, ninguén se atreve a discutir a bondade do principio. A xente adoita dicir que un golpe a un fillo é sempre un fracaso do pai. O … Seguir leyendo

Vivir peor

Teño un amigo, profesor na universidade americana de Wisconsin, que un día, levado polo seu espírito bondadoso, decidiu regalarlle un ano da súa vida ao país máis pobre do mundo, que daquela era Burkina Faso, en África. Marchou alá para dar clases de inglés gratuitamente. A entrada no aeroporto da capital, que se chama Ouagadougou, tivo algo de cómica. Un letreiro enorme proclamaba con orgullo un gran disparate: “Benvidos a Burkina Faso, a tumba do imperialismo”. O resto non resulta moi difícil de imaxinar.

Con todo, aínda hai que facer un esforzo para supoñer como sería un vello, do cal me falou o meu amigo, que vivía completamente espido debaixo dunha árbore, sen moverse apenas daquel territorio tan raquítico. Non era dos que peor vivían, pois polo menos dispuña dunhas ponlas e unhas follas para ampararse do sol.

Segundo vexo nun libro, a renda por persoa naquel país equivale a … Seguir leyendo

Historia de arrepentidos

Que Alí Agca, o terrorista que quixo matar o Papa hai uns anos, faga agora votos pola saúde da súa antiga vítima, demostra en primeiro lugar que o tal individuo non é rancoroso ou empecinado, pero en segundo lugar demostra tamén o fráxiles que deben ser tanto o mundo emocional como o entramado ideolóxico en que se fundamentan as accións radicais destes iluminados. De non mediar a sorte, ou a providencia, a estas alturas o Papa estaría morto e o arrepentimento de Alí Agca, en caso de que se producise, carecería de sentido, polo menos a efectos de devolverlle a vida a quen previamente lla tirara por non se sabe que motivos políticos ou relixiosos.

No ano 1978, un comando das chamadas Brigadas Vermellasasasinou en Roma a Aldo Moro. O atentado foi cometidopor un grupo de mozos fanáticos e enfurecidos, aínda que sempre se sospeitou que o brazo executor viña … Seguir leyendo

Erotismo subido

A primeira vez que vin un can labrador foi en Suecia, hai máis de vinte anos, cando esa raza era pouco coñecida no noso país. Vivía nunha casa veciña cunha señora maior e pasaba horas deitado no xardín, un territorio que compartía cun ourizo cacho e cun faisán, todos en libertade. Ás veces pasaban tamén por alí esquíos e coellos, pero nunca escoitei ruído de pelexas ou berros de pánico. Un día falei na casa daquel can tan curioso e foi entón cando me dixeron que se trataba dun labrador, un animal intelixente e tranquilo.

Desde entón, xa tiven varios. Primeiro, a pobre Alba, que morreu dunha peste. Despois, Sembra, que tampouco tivo sorte na vida. Agora, Leda, que como todos os cans desa familia, é listísima. Baste dicir que cando chego á casa sen chave e non hai ninguén, pídolle que me abra a porta desde dentro e faino … Seguir leyendo

Berlín

A chegada a Berlín, onte pola tarde, foi apoteósica: unha multitude aplaudindo na estación como se viñésemos de coroar o Himalaia. En realidade viñamos de pasar seis semanas fantásticas, cun montón de novos amigos e amigas, vivindo experiencias riquísimas e coñecendo xente chea de interese humano. Cando remate a viaxe, que para min acabará o domingo pola noite, no momento en que chegue a Lavacolla, terei tempo de seguir falando con calma dos meus compañeiros e compañeiras do tren, pois penso que paga a pena.

O traxecto de Varsovia a Berlín, para min empezou moi ben. O encargado do tren, a quen alguén lle comunicara antes que eu era un apaixonado dese medio de transporte, invitoume a viaxar na cabina cos maquinistas. Despois, amosáronme unha maqueta en miniatura e regaláronme un alfiler de gravata. Só me faltaba o que pasou logo: ao chegar a Berlín, na estación había cinco pancartas … Seguir leyendo