O xoves pasado, cando estiven en Celanova, acordeime dun individuo daquela vila que ten pasado á pequena historia como un monstro, pero que eu non consigo velo como antipático. Refírome ao pai de Curros Enríquez, o escribán don Xosé María, máis coñecido polo alcume de Calcorra. En todas as biografías do poeta aparece pintado como un tipo pequeno e gordo, violento e fanático, sen entrañas, que batía na familia como se fosen animais. Mesmo hai unha lenda que asegura que un día lanzou un braseiro ardendo á cabeza do fillo.
É posible que todo isto sexa certo, e outras cousas aínda peores que chegaron ata nós, como a frase que lle atribúen, dita ao seu fillo Antonio cando este estaba morrendo: “Non teñas pena de morrer, que che están facendo unha caixa da mellor madeira de Celanova”. Mesmo non custa crer que tivese un montón de fillos bravos.
O que resulta inaceptable, non obstante, é que o vello Calcorra non tivese ningunha virtude, aínda que fose de paso, por máis que ninguén lla recoñecese ata agora. Incluso se ten utilizado contra el o feito de que fora a Ourense a interceder polo carlista Romero, condenado a morte como consecuencia dos crimes cometidos na comarca e executado no campo da feira. Pedir clemencia por alguén, aínda que sexa un canalla, non debe ser un acto fácil, sobre todo para un corazón tan duro. Digámolo en defensa de Calcorra.
Esta columna publicouse orixinalmente o 3 de setembro de 1995.