Desde onte, Ernest Hemingway ten unha placa en Santiago, na fachada do antigo hotel Suízo, onde pasou algunhas tempadas nos veráns de 1927 e 1929. Ese dato, que eu saquei hai anos da súa correspondencia, revela un capítulo inédito na vida do escritor norteamericano, que estaba namorado de Compostela, cidade que consideraba a máis fermosa de España, e da súa catedral, que pensaba que non admitía comparación con ningunha outra no mundo. Froito desta dobre devoción foi a homenaxe que lle quixo render na súa novela O vello e mar, elixindo o nome de Santiago para bautizar con el o mariñeiro inesquecible que o escritor retratou no seu famoso relato. Era unha débeda pendente, pero aínda falta algunha máis.
Aínda quedan Vigo e A Coruña. A primeira das cidades foi a terra que pisou en primeiro lugar cando chegou a España no ano 1921, camiño de París. Nunca antes estivera na península. A impresión que lle causou a vila galega quedou limpamente manifesta nun artigo que publicou uns días despois no Toronto Star, falando da emoción que lle produciron os pescadores da ría.
Polo que respecta á Coruña, onde residiu quince días no verán de 1927, deixou unhas elocuentes palabras de admiración na carta que lle escribiu desde alí a un amigo. Nun hotel que descoñecemos, corrixiu Hemingway probas do libro que entón traía entre mans, Men Without Women, un asunto que o magoaba porque o editor americano negábase a imprimir determinadas palabras malsoantes, actitude censora bastante frecuente no mundo editorial daquela época. Non estaría mal que na Coruña se recordase este feito. A memoria das cidades faise con pequenas cousas como esta, que rematan sendo grandes.
Esta columna publicouse orixinalmente o 7 de outubro de 1999.