Onte, cando falei aquí do Val de Xosafat, que está situado extramuros da cidade de Xerusalén, dixen que era un lugar pequeno, incapaz de acoller toda a humanidade o día do Xuízo Final. Ese lugar formou parte dos medos infantís da maior parte dos nenos do meu tempo. Polo que a min respecta, por exemplo, cando xa sabía algo de latín, recordo a impresión que me produciron unhas palabras que lle escoitei a un padre predicador, ditas desde o púlpito, con medio corpo botado por riba da varanda. Dicían así: “Exibunt angeli et separabunt malos de medio justorum”. É dicir: “Sairán os anxos e separarán os malos do medio dos xustos”.
Naturalmente, eu pensaba que era dos primeiros. Daquela era moi fácil sentirse malo por moitas razóns. Por exemplo, por distraerse durante a misa, cousa nada difícil para un neno, pois resultaba máis agradable pensar nas aventuras dos Tres Mosqueteiros, acabadadas de ler entón, e imaxinar que un manexaba a espada coa destreza e a valentía de D’Artagnan, que seguir os rezos do cura en latín.
Durante anos, eu imaxinei o Val de Xosafat e as escenas que alí se ían desenvolver. A verdade é que pensaba nun sitio moi distinto, inmenso, cun pequeno altiño onde se debía situar o Xuíz Supremo, non no lugar estreito, máis propio da canle dun río aberta entre dous montes próximos, que vin en Xerusalén. Supoño que o Xuízo non vai ser alí. Primeiro, por cuestións de espazo. Segundo porque, precisamente por esa razón, aquilo se prestaría a líos. Terceiro, porque un acto como ese require solemnidade. Non se pode xulgar a Hitler, poño por caso, subido no alto dunha árbore, comendo unha pera. Deus non pode permitir esa burla.
Esta columna publicouse orixinalmente o 4 de febreiro de 1999.