Cada vez que me encontraba con María Antonia Dans adoitaba recordarlle a primeira vez que a vin en Madrid, no Café Gijón, alá polos anos sesenta, cando eu era un pipiolo tímido e ela xa calzaba todos os números posibles da graza e o descaro. Aínda non acabaran de presentarnos e xa me dixo unha barbaridade que me puxo a cara da color das cereixas. Por aminguar a turbación, conteille que había unha acuarela dela que me entusiasmaba: a que pintara para un libro de Léon Degrelle que se chamaba Almas ardiendo.
Ao acabar a frase, sentín que metera a pata: os fermosos ollos da pintora perderon o brillo azul da alegría vital que esbordaban e adquiriron de súpeto un aire severo que a miña pouca experiencia percibiu como un enfado, pero que despois, pasado o tempo, sospeitei que debía obedecer máis ben a un sentimento de ironía.
Desconcerto, confesaríame ela máis tarde. Pintara aquela acuarela para Gregorio Marañón, prologuista do libro, sen saber que Degrelle fora un fascista belga, amado por Hitler. Cando eu llo recordaba, dicíame: “Déixate de coñas, que aquí hai moito cabrón e despois non vendo un cadro”. Non en Bélxica, desde logo, onde o goberno sacou un decreto prohibindo introducir as cinsas do finado, morto hai pouco en España; quen o faga corre o risco de pagar unha multa de noventa pesetas*. Non debe ser un bo mercado.
Esta columna publicouse orixinalmente o 8 de maio de 1994.
(*) aprox. 0,55 €