Estes días pasados falei aquí varias veces desas frases feitas que todos dicimos habitualmente e das cales case nunca coñecemos a súa orixe. Onte mesmo, un amable lector de Pontevedra, don José Luis Coladas Calvo, envioume como obsequio un pequeno dicionario, elaborado por un profesor estremeño, no que se explican con detalle e con maior ou menor fortuna, algo máis de duascentas, sen dúbida as máis coñecidas e populares. Confeso que pasei a tarde lendo o libro e recoñezo que me deu moita información que ignoraba, deparoume algunhas sorpresas e procuroume non pouca diversión. Grazas, polo tanto, por tan oportuno e valioso obsequio.
Unha das frases que sempre me intrigou foi a da carabina de Ambrosio. Xa contei outra vez aquí a viaxe que un día fixen co meu amigo o profesor don Manuel Fernández, da Universidade de Santiago, un home de conversa sempre interesante, a un curioso museo que había en Arcade, no que se gardaba, entre outras cousas, a célebre carabina.
Agora aprendo que o tal Ambrosio foi un campesiño pobre que un día, por saír da miseria, decidiu meterse a bandido, oficio para o cal carecía de condicións. Era tan infeliz, que non gañaba nin para comer, pois case sempre se deixaba convencer polas vítimas. Logo, nas reunións cos seus compinches, para evitar as burlas que lle facían, botáballe as culpas á carabina, ou ben porque se esquecera de cargala ou porque non funcionaba. Pode ser. Nese caso, Ambrosio, tendo en conta a súa bondade, podía ser declarado santo e patrón dos bandidos. O feito de que lles mentise aos compañeiros carece de importancia. Todos os santos contaron mentiras algunha vez. Mentiras piadosas, por suposto.
Esta columna publicouse orixinalmente o 5 de maio de 2000.