Pasei o día de onte en Madrid. Como os asuntos que tiña que resolver non me levaron moitas horas, aproveitei para falar cuns amigos. Deunos tempo para tratar de cousas moi diversas, desde libros, edicións e historias polo estilo, ata esas transcendencias de café que normalmente só se lle ocorren a un pola noite, despois de cear, entre copa e copa. Debo dicir, non obstante, que isto das copas non é máis que un recurso retórico, porque eu non bebo.
O certo foi que nos puxemos a falar de todo, empezando por como ven os morcegos, pasando despois a especular sobre a maneira de ver dos cans e dos cabalos, para rematar na xenerosidade humana. Respecto disto último, a min sucedeume unha vez que, nunha tertulia como esta de onte, puxen o exemplo dese padre xesuíta que lle cambiou o posto a outro preso nunha fila, ambos os dous reclusos nun campo de concentración nazi, sabendo que desa maneira ía morrer fusilado en lugar do outro. Alguén me dixo que máis ca unha proba de xenerosidade, aquilo era unha proba de fanatismo relixioso.
Creo que foi unha das mesquindades máis grandes que escoitei na miña vida. A xenerosidade, desde logo, non é fácil nin espontánea. A este respecto, eu conteilles aos meus amigos unha escena que vira a véspera nun informativo da televisión, a saber, que un rapaz de dezaseis anos, refuxiado da furia xenocida des atada nos Balcáns, recorrera non sei cantos quilómetros cun irmán impedido cargado ás costas. Pareceume un xesto heroico. Xa sei que me debía parecer natural, incluso obrigado, pero non. Non se trata dunha visión pesimista da condición humana, senón de recoñecer, entre tanta ruindade, a grandeza que cabe nun corazón.
Esta columna publicouse orixinalmente o 30 de abril de 1999.