Compoño este artigo á luz dunha candea, acosado polo temporal, e acórdome vagamente duns versos de Gonzalo de Berceo, nos que o frade rioxano se queixaba da dificultade de escribir polas noites en semellantes condicións. Sinto envexa, ou algo parecido, do mosteiro onde vivía: longos tránsitos, amplas escaleiras, sombras de hábitos deambulando pola soidade do convento, cantos lonxanos ascendendo desde o silencio escuro da capela… Seguro que non lle faltaban, nunha escapada, uns bos troncos ardendo na cociña.
Sen querer, o longo apagón de hoxe lévame a evocar aqueles días de inverno, en Beiro, sentados todos arredor da lareira, pendentes de ver aparecer na lámpada un fío ridículo de luz conseguido con esforzo, despois de pasar varias horas dándolle voltas a unha roda enorme, como de temón de barco, para encher as baterías.
Non hai tanto tempo. Desde logo, non era mellor, pero era distinto. Falábase máis, por exemplo. E contábanse historias. A min gustábanme as que falaban de asaltos ás casas rectorais, defendidas a tiros por uns curas valentes e bravos, capaces de despachar os maleantes, se os collían, cun par de pescozadas. Os atracos de hoxe carecen de épica. Mesmo cando acaban en morte, trátase sempre de perrilla: un navallazo, un martillazo na cabeza… Non se pode nin contar. De todos xeitos, eu preferiría traballar con luz.
Esta columna publicouse orixinalmente o 10 de xaneiro de 1994.