Coa morte de Teresa Castelao desaparece a única presencia viva que quedaba do seu irmán . Recordo unha vez que a fumos ver un grupo de amigos, hai xa bastantes anos, e que para firmar un papel ofreceunos a pluma del. Creo que escribín entón neste mesmo periódico un pequeño comentario sobre a inxusticia que supuña o feito de que unha pluma vivise máis que o seu propietario, un absurdo que se pode prestar para facer meditacións moi diversas, incluso contradictorias, pero que a min me pareceu un disparate. Aquel día estaba Teresa moi contenta, convidounos a unhas pastas e uns licores, e falou de Daniel co agarimo emocionado de sempre.
Era unha muller rexa, aínda que de apariencia fráxil, cunha mirada melancólica que contrastaba coa amabilidade do sorriso. Aquela tristeza non proviña só das penalidades que pasou, senón que era a marca que lle quedara da ausencia do irmán, morto lonxe por culpa daquel trebón enlouquecido que arrasou este país durante trinta e dous meses.
A última vez que a vin foi hai ben pouco, con motivo do cabodano que se celebrou por Castelao en Rianxo. Estaba sentada no salonciño da casa, igual que hai quince anos, pero xa centenaria. Conservaba, sen embargo, o rostro esperto e atento, e a mirada viva, escrutadora, ben asistida pola memoria. Nalgúns momentos, poucos, Xavier Baltar axudáballe a encher os pequenos ocos que se lle producían ou presentáballe ás persoas que non coñecía de antes. Ela alongaba a man, saudaba coa cortesía natural, tan propia, e daba as gracias sen parar, cando os agradecidos eramos nós. Tíñalle prometido unha visita con Pilar Sampil, a quen quería e só coñecía por teléfono, pero xa non poderá ser.
Esta columna publicouse orixinalmente o 24 de marzo de 2000.