Onte, despois de escribir o artigo que falaba dos lagartos que descubrín en Moguer, alá polo ano 1970, a lembranza de Juan Ramón Jiménez, natural daquela pequena vila andaluza, levoume de novo a evocar unha tertulia que tivemos o outro día en Trujillo, sentados pola noite, despois de cear, nunha terraza da praza maior. Aproveitando o fresquiño e rodeados polas cegoñas que durmían nos tellados da igrexa e das casas das inmediacións, cunhas cervexas diante, falamos de mil cousas, cambiando dun tema a outro, como adoita suceder neste tipo de xuntanzas informais. Foron horas gratas, desas que pasan a ser inesquecibles.
Un dos asuntos dos que se falou foi o da personalidade de Juan Ramón Jiménez. Como ocorre case sempre que se trata dun escritor, houbo opinións contraditorias, desde aqueles que o atacaron dicindo que era un mal poeta, ata aqueles outros que o defenderon como a un dos máis grandes de toda a historia da literatura española. Vese que nisto das valoracións, non é fácil saber onde está o disparate.
No que houbo case unanimidade foi en dicir cousas malas do poeta: cotilla, vago, malvado, miserable. Para quen coñeza a biografía deste home, non lle quedará máis remedio que aceptar que algo diso era certo. Con todo, a min sempre me gustou unha historia que conta a súa muller, a sufrida Zenobia Camprubí, no seu diario. Despois dunha longa tempada de enfado entre os dous, sen falarse, ela regaloulle un libro dun dos poetas predilectos de Juan Ramón. Este, emocionado e con precipitación, quitou dun peto un dólar que lle sisara, pois non gañaba un duro, e díxolle: “Se queres, vouche comprar un pastel”. E ela botouse a chorar.
Esta columna publicouse orixinalmente o 23 de xuño de 1998.