Hai anos, mentres acompañaba a un amigo que vivía os últimos días da súa vida nunha pequena aldea e que quería morrer na casa, de cando en vez falaba por teléfono cun médico, tamén amigo, para algunhas consultas. Unha noite, ao ver que o enfermo se agravaba, chamei ao doutor para que viñese. Diante da miña sorpresa, preguntoume se no cuarto daquel había cheiro a mazá. Deixei o teléfono uns segundos e comprobei que efectivamente, a alcoba arrecendía, sen dúbida ningunha, como el me dixera.

Esquecinme de preguntarlle despois por aquilo, pero agora leo no New Yorker o artigo dun médico da India que fala do mesmo asunto, aínda que moi ampliado. Parece que as febres tifoideas dan olor a pan fresco, que determinadas doenzas pulmonares cheiran a cloaca e que o coma hepático produce un cheiro intenso a amoníaco.

Antes, nos libros de santos dicíase con frecuencia que estes morrían en olor de santidade, o cal interpretei sempre como o arrecendo propio do ceo, que de neno imaxinaba como un perfume finísimo das flores máis fermosas que se podían cultivar no Paraíso, coidadas por anxos. Non sabía que a arbitrariedade da morte chegara ata o punto de que uns se vaian deste mundo arrecendendo ben e outros cheirando mal. Non é xusto. En todo caso, quedo tranquilo por aquel amigo meu. Era bo e nobre como unha mazá.

Esta columna publicouse orixinalmente o 7 de xullo de 1997.