por amarxedotempo | Jun 16, 2016 | Marxe
Onte, despois de xantar, mentres falabamos de música de jazz á hora do café, alguén interrompeu a conversa e preguntou se cando eu era neno había xeados. Nun primeiro momento, pensei quese trataba dunha broma; despois, sentinme como se debían sentir o meu pai ou o meu avó cando eu lles preguntaba como era posible que no seu tempo non houbese radio nin luz eléctrica. Logo, xa máis tranquilo, recordei o carro do Federico, en Xinzo de Limia, con aquelas tres tapadeiras de aceiro ben pulido, debaixo das cales se atopaban tres grandes cubos metálicos rodeados de barras de xeo, que contiñan unha triple marabilla: nata, fresa e chocolate.
Entre risas, como se aqueles carros brancos dos xeados pertencesená prehistoria e non ao día de antonte, tiven que ir respondendo a moitas preguntas: se os xeados tamén se comían no inverno, como agora; se os daban en tarriña de plástico … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Jun 15, 2016 | Marxe
A primeira vez que escoitei a palabra coño nun acto público foi nunha conferencia de don Vicente Risco sobre a arte románica, pronunciada en Ourense hai máis de trinta anos. O público riu en voz baixa, creo que satisfeito. Unha palabra algo máis grosa, de carácter excremental, oínlla dicir a Marisa de Leza nun teatro de Madrid, alá polo comezo dos anos sesenta, representando o papel da protagonista feminina dunha obra de Arthur Miller. Un murmullo de emoción moderna percorreu a sala polo atrevemento.
Destes primeiros vocábulos prohibidos, pasouse a outros abertamente licenciosos. Mentres as mulleres, incorporadas con entusiasmo ao negocio masculino de falar mal, empezaron a dicir disparates, algúns con tanto desatino que as levaban a facer alarde de cousas que non tiñan, como recordaba unha vez don Manuel Rabanal.
Agora, saturado o gusto pola utilización inclemente desta linguaxe arrastrada, volve a moda de falar ben. Por iso me … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Jun 14, 2016 | Marxe
Moita pena me deu a noticia da morte da filla do novelista Jack Kerouac, que lin onte nos periódicos. Creo que xa contei aquí noutra ocasión que teño un amigo nos Estados Unidos que coñeceu moito ao famoso escritor, un personaxe absolutamente desmesurado que ás veces parecía un anxo e que outras veces se comportaba cunha vileza difícil de igualar. O mesmo se paraba na rúa a facer o pino para arrincarlle un sorriso á súa muller que lle aconsellaba a esta que fose con outros homes mellores amantes ca el.
Non obstante, un día que a sorprendeu na intimidade cun compañeiro, abandonouna, a pesar de que el era habitualmente infiel, ademais con amantes de ambos sexos, e valeuse desa escusa para negar que a nena que naceu despois fose filla súa. En realidade, non quería recoñecer a pequena para non ter que pagar.
Non hai dúbida de que Kerouac … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Jun 13, 2016 | Marxe
Eran uns carteis rectangulares e aterradores, que se erguían como un anuncio á beira das estradas, especialmente en curvas de visibilidade reducida, para advertir das desgrazas causadas polo tráfico naquel lugar. A lenda consistía en recordar o número de mortos producidos, cun texto que dicía máis ou menos o seguinte: Aquí cinco mortos no ano 1964. Ao principio, os condutores reducían a marcha durante uns minutos, meditaban probablemente sobre o absurdo da existencia e a morte, pero deseguida recuperaban a marcha que traían. As bromas sobre baches e peraltes non tardaron en aparecer en periódicos e revistas.
Os responsables do tráfico están preparando de novo unha campaña tétrica na televisión, desta vez baseada na capacidade suxestiva que teñen as imaxes emitidas a través da pantalla. Hai un par de días apareceron xa as primeiras, un auténtico puñazo dirixido ao medio do corazón: un neno que perde os seus pais nun … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Jun 12, 2016 | Marxe
Hai uns días referinme aquí á historia aquela de don José Ortega y Gasset que lle oín contar varias veces ao profesor José Luis Aranguren, sobre un escritor tan inocentemente admirador de todo canto fose americano, que o filósofo o recibiu un día, despois dunha viaxe daquel polos Estados Unidos, cunha frase feliz pero malvada: “¿Qué tal por América además de muy bien?” Non deixa de ser raro que fose precisamente un español o protagonista dunha devoción semellante, pois é ben sabido que España é o país máis rabiosamente antiamericano de toda Europa, un feito curioso ao que non resulta fácil atoparlle unha explicación racional.
Tense dito que os españois non esqueceron a humillación de 1898, cando a armada foi botada a pique en Santiago de Cuba. A mesma humillación que sentiu o neno Castelao, daquela residente na Arxentina e que seguía a guerra día a día, pintando os barcos … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Jun 11, 2016 | Marxe
En Madrid, a unha señora que exerce un cargo importante na televisión pública, chámanlle croqueta, ou albóndega, quenon estou moi seguro. Quen llo chama de xeito sistemático é un famoso periodista que firma columna nun periódico da capital. Como non coñezo á citada señora, ignoro se ten algunhasemellanza física co produto elixido para insultala, é dicir, se é pequena e redonda, ou se a cousa lle vén porque é fea de cara e de corpo e o insultador quere dar a entender desa maneira que está feita de desperdicios.
Chamarlle albóndega ou croqueta a unha muller non parece un trazo demasiado alto de enxeño. Tampouco parece unha proba de humor ou de graza. Ten todo o aspecto, máis ben, de ser un atentado contra a dignidade dunha persoa, iso si, amparado por unha impunidade que algúns se empeñan en revestir coa roupa nobre do exercicio da liberdade de expresión. O … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Jun 10, 2016 | Marxe
Cando eu era neno, a miña nai facíame feliz os días que nos cantaba poemas de Curros ou nos recitaba longos poemas de memoria. “El tren expreso” ou “Escribidme una carta, señor cura” de Campoamor aburríanme bastante, pero “Margarita, está linda la mar” de Rubén Darío producíame emoción, sobre todo cando chegaba a aquela parte do poema onde di que o rei facía desfilar “cuatrocientos elefantes a la orilla de la mar”. O destino quixo que anos máis tarde, aquel poema me servise para pasar horas moi agradables cunha moza que sentía tamén predilección por aqueles versos, no caso dela con máis motivos ca min.
Xa nos meus anos de estudante, non sei por que razón, se me meteu na cabeza que a nena Margarita Debayle, a quen Rubén Darío lle dedicara aquela fermosa composición, era a muller do ditador nicaraguano Anastasio “Tacho” Somoza García e nai de Anastasio “Tachito” … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Jun 9, 2016 | Marxe
Onte pola mañá, na Casa de América, en Madrid, tiñamos que intervir nunha mesa redonda seis escritores do Expreso da Literatura. A véspera correu o rumor de que un grego, que figuraba no programa, se negaba a compartir a experiencia cunha turca, que tamén estaba anunciada. Deseguida, os alemáns puxeron en marcha toda a súa capacidade persuasiva e conseguiron, segundo nos informaron, que o citado escritor aceptase participar no acto. Cando chegamos, alí se atopaba, falando no patio da entrada coa súa inimiga. Non sei que palabras deberon intercambiar entre eles porque, ao final, a turca desapareceu.
Alarmado por este incidente, comentei o asunto cunha periodista que viaxa con nós no tren e díxome que ela falara con outros escritores potencialmente rivais, como un iugoslavo e un bosnio, e que se atopou con que eran íntimos amigos e que ademais proxectaban facer un libro xuntos. Agora haberá que saber cal … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Jun 8, 2016 | Marxe
O martes pola tarde, a iso das oito, fun a Panxón a sentarme nunha terraza, fronte do mar, coa intención de ler un pouquiño, tomar unha cervexa e ver pasar xente. Cando empezaba a gozar desta felicidade modesta, que me prometera a min mesmo despois dun día bastante agobiado, apareceron un neno e unha nena gordos que se puxeron a xogar a un xogo parvo. Non sei para que, pero o caso é que batían unha ficha de plástico contra unha das mesas da terraza cunha forza autenticamente tabernaria. Polo demais, estaban calados.
El tiña a pinta fofa dun lambonciño feliz, cos ollos pequerrechos, ocultos entre a graxa abundante da cara, e unhas mans gordas como mazás, algo torpes. Non parecía mala xente. Ela, algo menos redonda, pero igualmente ben alimentada, ía vestida cun vestido frouxo, disimulando xa a catástrofe da figura. Tampouco debía ser mala.
Non obstante, acabeilles collendo … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Jun 7, 2016 | Marxe
Onte, cando Manolo Rivas se escandalizou de que a catedral de Santiago valese só dous mil millóns de pesetas, menos que un futbolista dos máis famosos, eu acordeime dunha curmá miña, da que creo que xa falei aquí noutra ocasión, a quen un dentista lle pediu un millón de pesetas* por cortarlle unha hemorraxia que se lle presentou ás dúas da mañá. O prezo tiña lóxica. Tal como lle explicou o médico, aquel era o valor que el estimaba que lle correspondía por perder un soño moi bonito que estaba soñando.
O Rei das Tortas de Mondoñedo amosoume un día unha caseta de madeira que tiña chantada na horta da súa casa. Con ela empezara o seu negocio e díxome que non a vendía nin por un millón de pesetas. A nai, que estaba sentada alí ao lado, tomando o sol, tamén se escandalizou: “¡Coidadiño co que se di, eh, … Seguir leyendo
