Tiven un inimigo na infancia ao cal os rapaces lle chamabamos Pata Galana porque era coxo. Vivía en Baronzás, unha aldea próxima a Xinzo de Limia que tiña o privilexio de dispoñer de monte, unha rareza apreciable nunha comarca absolutamente cha, onde un simple outeiro pode parecer unha montaña. Non sei por que, aquel mozo sentíase dono do lugar e corría a pedradas aos nenos da vila que nos atreviamos a subir ata o alto. Un día chamounos forasteiros de caldo á merenda e ameazounos co sacho que levaba na man.
Sempre pensei que a pouca sensibilidadade que teño para o patriotismo, que suplo a base de respecto, pois xa sei que a xente en xeral lle dá moita importancia a estas cousas relacionadas co amor á terra, me vén daquela experiencia co coxo ruín que non nos permitía aos outros nenos pisar un territorio que consideraba propio.
Estes días, coa lea da pesca, escóitanse declaracións inflamadas de amor patrio, é dicir, de odio, pois hai un nacionalismo furioso que só se alimenta do inimigo. Isto recórdame o relato dun escritor, o nome do cal non teño agora na memoria, que contaba que cando fixo o servizo militar, o xefe pediulles aos seus soldados que definisen o patriotismo. Despois de escoitalos, dixo que as definicións estaban ben, pero que el pensaba que o verdadeiro patriotismo consistía en sentir rabia cando a un lle falaban dos franceses.
Esta columna publicouse orixinalmente o 9 de agosto de 1994.