Vivín un ano case enteiro en Bilbao, nunha época políticamente difícil e dura, cando se celebrou o xuízo de Burgos e secuestraron o cónsul de Alemaña en San Sebastián. Mesmo a noite daquel suceso, antes de que tivese noticias do que acababa de ocorrer, sorprendeume que nunha viaxe en coche de pouco máis de cincuenta quilómetros, a Garda Civil me parase cinco ou seis veces, coas metralletas apuntándome directamente á cabeza e o medo dos rapaciños imberbes que as empuñaban contaxiando tamén o meu corazón.
Nos días que seguiron, unhas manifestacións pequeniñas, simple testemuña simbólica da protesta, saltaban aquí e acolá, vistas e non vistas, o tempo xusto para que a Policía as destrozase. A xente sabía do perigo que corría e polo tanto había poucos individuos valentes. Desde logo, nada que se parecese ás mareas humanas, exaltadas e violentas, que hoxe enchen as rúas nas xornadas de loita.
Ao recordar aqueles días, vénme á cabeza a imaxe digna do escultor Agustín Ibarrola, a quen vexo protestando firme no medio da rúa, a escasos metros dun grupo de policías enfurecidos. Pouco despois, alguén lle arrasou o taller. Agora, un artista abertzale, irritado, non se sabe por que, nun xesto máis estúpido que solemne, acaba de destrozar en público a obra do escultor vasco. Para encubrir a miseria do acto, lanzou unha proclama. Non o salvará da ignominia de ser un verdugo: a delicada palma do honor é sempre das vítimas.
Esta columna publicouse orixinalmente o 21 de decembro de 1992.