Había un político español, con quen eu tiven certo trato, que era dono dunha arte singular: podía falar de maneira intelixente durante horas sen dicir absolutamente nada. Nunha ocasión solemne, encorsetados os dous polo protocolo, preguntoume que como ían as cousas, sen que eu soubese a que cousas se refería. Cando lle respondín que ían ben, contestoume cunha primicia digna do seu discurso volátil. Díxome: “O que cómpre nos tempos que corren é centrarse no principal”.
A diferenza entre o falar por falar do meu amigo e o falar por falar de moitos políticos actuais non está na vacuidade, senón na intelixencia. Aquel era consciente de non estar dicindo nada, que era o propósito que o movía, pero para iso desbaldía enxeño e agudeza. Estes, en cambio, pensan que os seus respectivos discursos fascinan, convencen e conmoven. Xulguen vostedes e dirán.
Hai un teorema en teoría da comunicación que asegura que nunha frase calquera, unha palabra ten tanto ou máis significado canto máis sorprendente sexa, e viceversa. O malo dos discursos de moitos políticos é que están construídos en clara contradición con este principio retórico. Basta con que fale un opoñente, sobre todo se está no goberno, para que saibamos con carácter inmediato o que vai dicir o contrario. Nada que sorprenda, nada que non sexa esperado, nada que signifique algo. O baleiro lingüístico.
Esta columna publicouse orixinalmente o 5 de setembro de 1992.