por amarxedotempo | May 1, 2015 | Marxe
O sábado comín en Arteixo cun grupo de amigos, entre os cales estaba un colega que leva anos instalado nun pesimismo existencial que a min, que lle quero ben, me magoa. Foi, desde mozo, un home que defendeu grandes ideais e que pensou que o mundo podía ser máis xusto, pero hai xa tempo que sabe que as ideas que defendeu, e polas que sufriu, xa non as verá triunfar durante os anos que lle queden de vida, e que tampouco está moi seguro de que triunfen despois. Eu, que nunca dramatizo estas cuestións das grandes crenzas (en realidade creo en moi poucas cousas), síntome bastante desconcertado cando escoito a alguén falar desta maneira.
O meu amigo, que é persoa de corazón desbordante, ten unha visión moi negativa do mundo e da xente, de xeito especial dos ricos e os poderosos. Como resulta lóxico, en contrapartida con ese xeito de … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Abr 30, 2015 | Marxe
O domingo pasado, no mediodía, collín o auto para ir buscar os periódicos. Acompañábame un amigo, que levaba máis dunha hora falando con paixón da maneira de ser dos que el chamaba «os nosos paisanos», un grupo humano amplo e complexo, dotado dunha virtudes e duns valores que lle parecían tal vez únicos no mundo, e que a min, se digo a verdade, me recordaban ás cousas que se contan dos campesinos de outros países, algúns deles moi distintos do noso, tanto pola historia, como pola cultura ou a xeografía.
Díxenlle que o que el considera un rasgo antropolóxico característicos, como o costume de contestar a unha pregunta con outra pregunta, o tiña eu comprobado na cantábrica Vega del Pas ou na rexión sueca de Samaland, por exemplo. E que o estoicismo que el tanto ponderaba nos labregos do interior de Galicia non era moi diferente do estado de resignación … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Abr 29, 2015 | Marxe
Estiven en Lugo para falarlle a un grupo numeroso de estudantes de como entendo eu isto da literatura. Nada especial nin do outro mundo: escribir con claridade e sinxeleza, sen máis florituras que as estritamente necesarias, e falar da vida. Despois do coloquio, que foi intenso e longo, con ducias de preguntas, achegóuseme unha rapaza de COU, loira e bonita, para que lle firmase un libro. Chamábase Alba. Cando rematei de facerlle a dedicatoria, apartouse a un lado, esperando que acabase de firmar para outros compañeiros, e logo preguntoume se me podía pedir unha cousa sen ser impertinente. Pediume que no artigo de hoxe falase deles.
Está claro que non me podía negar. O que pasa é que non sei moi ben que podo dicir, a non ser o único dato que ela mesma me deu: que pertencía ao colexio das Xosefinas. Todo o demais, debo imaxinalo ou supoñelo, o … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Abr 28, 2015 | Marxe
Cando eu empecei a ir á tertulia de don Vicente Risco, alá polo ano sesenta, non me atrevía a falar demasiado, pois a parte de que estaba nunha idade na que case todos os rapaces son tímidos, tampouco tiña moito que dicir. Naquelas xuntanzas, ademais, había un número bastante alto de señores que gozaban dunha fama merecida de sabios, como Ferro Couselo, Xaquín Lorenzo, Xosé Luís López Cid ou Ernesto Gómez del Valle. Polo tanto, o máis prudente parecía permanecer en silencio e escoitar.
Por se todo aquilo fose pouco, nas tertulias sempre hai persoas dispostas a falar por varios. En Ourense tiñamos algúns. Destes últimos, un deles pertencía á clase deses desbordados simpáticos, boa xente, laretas e trapalleiros, que ocupan eles sós o tempo dun batallón de infantería. De xeito que non resultaba difícil estar calado.
Un día, mentres eu facía un aparte co pintor Xosé Luís de Dios, … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Abr 27, 2015 | Marxe
Na miña vida vin borracheiras máis grandiosas que as do Pedrito o Zapateiro, un home pequeniño, solitario e triste, moi habelencioso e cumpridor no seu traballo, persoa xentil e compracente, pero que polas noites, cando deixaba o taller, bebía durante horas e horas sen parar; aínda que, iso si, sen perder nunca a educación. Quero dicir que tiña un viño amable e que cando collía a pítima espertaba dentro del un sentido épico do espectáculo que o levaba case sempre a botar emormes discursos reformistas e soflamas.
Non se contentaba con predicar na taberna; buscaba o espazo aberto das prazas, empoleirado nalgún alto que lle permitise compoñer o xesto fastuoso dun tribuno da plebe, coa voz cavernosa dun orador de masas e a énfase teatral dun deputado en Cortes dos de antes. O tema era sempre o mesmo: a agricultura na Limia e os beneficios que se poderían derivar da … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Abr 26, 2015 | Marxe
Estiven escoitando na radio o relato dun periodista que acaba de regresar de Ruanda. Visitou o cárcere máis grande do país e comprobou como nun espazo pensado para menos de mil presos hai nestes momentos oito veces máis, de maneira que tocan a unha cama para cinco persoas. Os que non collen, dormen no patio, tapados con cachos de plástico, agora que están na estación das grandes chuvias. Aos enfermos, por medo a contaxios, téñenos a parte, tamén ao aire libre, á beira dunha cloaca. Réganos cunha mangueira.
De Ruanda, unha nación católica, dise que é a máis piadosa de toda África. Non se entende ben como tanta piedade foi incapaz de parar toda esta loucura de mortes, venganzas e prisións inhumanas. Tampouco Bach, tan amado por algúns dirixentes nazis, lles serviu a estes para mellorarlles o corazón. Claro que Bach non era Deus.
Con Deus algo debe ter, non … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Abr 25, 2015 | Marxe
Os nenos en xeral teñen dificultades para entender a forma correcta de moitas palabras que pronuncian os maiores e que só co tempo chegan a identificar. Eu recordo, por exemplo, que na novena do San Roque, á cal asistín durante moitos anos, se cantaba un himno gangoso e divertido no que había unha palabra que me resultaba enigmática, pois era algo do que o santo nos tiña que librar: pestimales. Tardei moitos anos en enterarme que onde eu escoitaba ese conxunto de sonidos sen significado, o que realmente dicía a xente era «peste y males».
Durante meses, polo menos durante todo o tempo que tardei en velo escrito por primeira vez, o nome do descubridor de América foi para min Cristo Balcolón. Como non coñecía a ninguén que se chamara Cristóbal, nin sabía siquera que tal nome existise, quedeime co nome de Cristo, o cal tiña certa lóxica tratándose dun … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Abr 24, 2015 | Marxe
Era unha revista que se chamaba Jóvenes, custaba unhas vinte e cinco pesetas ao ano e publicábase con carácter mensual. Un tío meu regaloume unha suscrición. Cando se achegaba a fin de mes, eu agardaba polo correo cunha impaciencia que me convertía nun pesado para os carteiros. Un día, un deles, farto de verme todas as tardes diante da ventaíña facendo a mesma pregunta, díxome con irritación e sen disimulo: “Calquera diría que estás esperando unha herdanza de Cuba”. Non se equivocaba demasiado.
A chegada daquela publicación supuña para min unha alegría moito maior que a da herdanza imaxinada polo carteiro. Aínda hoxe, cando os anos foron atemperando a intensidade das ilusións, cada vez que recibo algunha revista sinto unha emoción parecida a aquelas que sentía de neno cando me regalaban un xoguete.
Sucédeme cunha revista sueca que chega á casa todos os meses. Ultimamente, non obstante, non me … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Abr 23, 2015 | Marxe
O outro día, en Ourense, uns amigos fixeron unha queimada e eu sentinme obrigado a tomar unha pouca, máis que nada por non dar a nota, pois normalmente non bebo. Xa antes, durante a cea, acompañara con viño tinto, pero en cambio, á hora dos postres, non atendín a amabilidade do dono do restaurante, que estaba empeñado en que probase un —porto— de cincuenta anos. Pareceume unha descortesía, ademais dun disparate, pois non se pode dicir que resulte fácil de explicar unha renuncia semellante, pero algo me aconsellaba dentro de min (eu mesmo, por suposto) que non debía inxerir máis alcol aquela noite. Agora sei que fixen moi ben.
Rematada a cea e a tertulia, collín o meu coche para volver á casa, xa bastante de noite. Pouco despois de Quintela, no ramal que conduce á autovía, estaba a Garda Civil facendo un control, o primeiro que encontro na miña … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Abr 22, 2015 | Marxe
Desde a fiestra do despacho vexo unha pobre de pedir que está do outro lado da rúa, sentada case no chan, aproveitando unha ventá baixa do edificio de Correos. Trátase dunha muller delgada, duns corenta anos, ben vestida, con bo aspecto. O posto que ocupa parece excelente, xusto ao lado dos buzóns, formados polas cabezas de seis leóns de bronce coa boca grande e aberta. Cando vin por primeira vez esta señora, hai tempo, pensei que, a pesar da súa boa colocación, non lle ía ir demasiado ben na cousa de pedir. Parece pouco pobre, non ten cara triste, senón saudable, e non usa cartel. Por outra parte, nin sequera pide, simplemente está posta alí.
A miña sorpresa foi cando me decatei de que lle dan moito, sobre todo as mulleres. Bótanlle as moedas nun vaso de plástico que mantén agarrado coas dúas mans e que ás veces, cando se … Seguir leyendo
