La Voz de Galicia
Recuperación diaria das columnas de Á Marxe, escritas por Carlos Casares en "La Voz de Galicia"
Seleccionar página

Guerra

O outro día estiven escoitando unha conferencia de Antonio Pérez Prado, que é un médico arxentino, fillo de pais galegos nacidos en terras luguesas de Parga e Baamonde. Xa o tiña oído  outras veces e sabía do seu sentido do humor, das imitacións portentosas que fai de Borges, por exemplo, pero non lle coñecía a versión que deu da Guerra Civil española, na súa versión arxentina, é dicir, tal como a viviron os emigrados naquel país, divididos tamén en dous bandos. Para acentuar ademais o carácter fratricida da contenda, aqueles bandos tomaban café en dous locais próximos, fronte por fronte, separados por unha rúa.

Non será difícil de imaxinar aquela situación, que nalgúns casos tivo que ser esperpéntica, incluso nos seus momentos máis heroicos e dramáticos, algo parecido á guerra de Gila ou a aquela película de Luis García Berlanga na que os leais e os rebeldes loitan desesperadamente entre … Seguir leyendo

Unha manifestación

O día vinte e tres de abril do ano 1976, a iso das doce da mañá, baixabamos Celso Emilio Ferreiro e mais eu paseando polas Ramblas, en Barcelona. Era unha mañá limpa e soleada, invadida xa pola alegría azul da primavera. Por todo o paseo adiante, arredor dos postos que os libreiros sacaran á rúa para celebrar a festa de San Jordi, xuntábanse unha multitude informal de xente, especialmente rapaces e rapazas novos, que revolvían con gula entre os libros expostos sobre a mesa. Moitos levaban flores na man.

Nun momento empezouse a escoitar unha especie de ladaíña recitada a coro que chegaba da Praza de Cataluña. Era unha época de manifestacións e protestas frecuentes. Pouco a pouco o rumor íase achegando e conforme se acercaba, cada vez resultaba máis perceptible, polo menos de forma parcial, o sentido da salmodia.

Eran un cento de mozos e mozas que baixaban berrando: … Seguir leyendo

Un bo negocio

Xa teño falado aquí nalgunha outra ocasión do tráfico de reliquias que existe nos Estados Unidos, un país que garda nas casas de moitos particulares as mentiras máis fermosas do século XX: ósos de santos, dentes dos profetas, navallas de Satanás, plumas de anxos… Hai tamén un médico que ten na súa biblioteca, metido nun frasco con formol, o cerebro de Einstein. Ofrécenlle millóns por el. Recentemente, uns estudantes pretenderon gañar diñeiro cunha orella do escritor William Saroyan. Resultou ser falsa.

Alá polos anos setenta, o Goberno sueco tivo que pagar bastante diñeiro pola cabeza de Swedenborg, que apareceu en mans dun particular. Para que este señor non a sacase a poxa, houbo que mercarlla. En París descubriuse despois da guerra un negocio de ósos de xente famosa roubados nos cimiterios da cidade.

Onte aínda, as televisións de todo o mundo difundiron as imaxes da dispersión das cinsas de Gandhi … Seguir leyendo

Máis forte que a cabeza

Non coñezo de nada a Xabier Arzallus, aínda que nunha ocasión coincidimos nun hotel en Madrid, moi preto das Cortes, cando el era deputado no Parlamento español. Recordo que o político vasco tiña entón algún problema de tipo administrativo na recepción, pois varias veces o sorprendín protestando amablemente naquela dependencia. Teño idea de que se queixaba porque non acababan de pasarlle unha factura que quería pagar. Do que si me lembro é de que unha das veces dixo sorrindo que el era unha persoa seria.

Esa é a idea que sempre tiven del, a de ser un home serio. Teño igualmente para min que se trata dunha persoa intelixente. Iso non impide que ao mesmo tempo moitos o consideren un  fanático. Os tres riscos son compatibles, aínda que resulta inevitable que o terceiro deles, incrustado nas zonas máis profundas e rexas da personalidad, acabe impoñéndose sobre os outros dous. Puñeterías … Seguir leyendo

Adeus

Estiven en Ferrol para asistir ao enterro de Gonzalo Torrente Ballester. En vez de escribir enterro podería poñer “para darlle o último adeus”, pero tería tan pouco sentido como chamarlle cruel enfermidade ao que en realidade é un cancro. O que se fixo onte foi enterrar un home. Chamoume a atención ver tanta xente, desde autoridades ata antigos alumnos, moitos dos cales se lle achegaban á familia, emocionados, a dicirlle simplemente iso, que tiveran a Torrente como profesor e que o recordaban con agarimo. Está claro que a morte deste grande escritor converteuse nun fenómeno social. Non só polo enterro, senón tamén polos periódicos destes días.

Houbo un detalle que me sorprendeu: o aplauso espontáneo que a xente lle deu a José Saramago cando apareceu, cuberto con capa alentexana, diante da casa do concello. Parecía como se todo o mundo interpretase, sen ter os datos, o que era certo, é … Seguir leyendo

Crónica dun suceso

O garda, pequeniño e gordecho, coa cabeza encaixada nos ombros, sen pescozo visible, estaba situado no medio e medio da rúa, unha avenida ancha, tranquilo e relaxado porque, coa folga, o tráfico era máis ben escaso a primeiras horas da mañá de onte. Como non había apenas xente, entretíñase sen pudor en meter o dedo no nariz, unha manobra que realizaba con fruición, mentres tiña os ollos voltos cara ao ceo, nunha actitude regalada e beatífica, de auténtico papamoscas. Naquel momento, parecía un home feliz.

De pronto, sen que se decatase, apareceu detrás del un automóbil. A condutora, respectuosa coas normas, ao ver o axente de costas, detívose a esperar que lle dese paso. A cousa íase demorando polas razóns explicadas, é dicir, porque o pracer e a falta de actividade cidadá mantiñan o home ausente, absorto na cochinada.

Cando a muller se decatou de que non a vía, pitou. … Seguir leyendo

Torrente

Estiven en Ferrol para participar nos actos do primeiro cabodano de Gonzalo Torrente Ballester. Foi todo moi sinxelo, moi propio e digno del, pero con moitos amigos que acudiron a renderlle homenaxe na Casa da Cultura. Unhas palabras, unhas flores e unha lectura de textos do escritor feita por rapaces e rapazas dun instituto; nada máis. O resto, transcorreu na intimidade do corazón de cadaquén. Despois, un grupo pequeno fomos xantar xuntos a un lugar moi agradable e pasamos un par de horas de conversa, contando historias, algunhas delas relacionadas, como era de esperar, co escritor. Así que el estivo tamén con nós.

Para Torrente, os xantares eran unha maneira nobre de falar, á parte de que gozaba coa boa cociña e cos bos viños, incluso cos bos puros, antes de que os médicos o obrigasen a deixalos, que entón se contentaba con pedirme que lle botase o fume dos … Seguir leyendo

Ladaíñas e aburrimento

Esta señora Helena da que falei onte aquí, xa dixen que era moi xorda. En realidade non oía nada, guiábase máis ben polos labios da xente que se dirixía a ela. Aínda que entendía case todo, ás veces comprendía as cousas do revés, polo que non resultaban raras as situacións cómicas, sobre todo para os rapaces da casa. Un día, un primo meu pediulle que lle preparase a merenda e respondeulle que non había nada que ir comprar á tenda. Inocencias como esta a nós parecíannos divertidísimas e facíannos rir.

Como ocorre con frecuencia cos nenos, a risa viña nos momentos menos apropiados, de maneira especial á hora do rosario, que rezabamos na cociña da lareira polas noites, antes de cear. Ese primo meu da merenda era especialista en provocar o escándalo con xestos, mentres el se mantiña serio, coas mans dereitas.

Unha noite, como consecuencia da xordeira, ao chegar … Seguir leyendo

Dous homes parecidos

O tío Peseta foi un vello radical e terrible da miña infancia. Durante anos sentín medo diante del, non tanto polo aspecto de descomungado que tiña, como pola autoridade demoníaca de que gozaba. Estouno vendo, pequeño e rillote, no acto coloquial de impartir doutrina debaixo dun inmenso carballo da parroquia de Beiro, a non moitos metros da igrexa, fumando con parsimonia nunha enorme pipa revirada da que nunca se desprendía e pulverizando con argumentos que case me facían chorar de impotencia todo aquilo no que eu cría.

Gozaba da sona dun sabio e do predicamento dun home de ben. Estivera en América, sabía ler e escribir, e tiña participado nalgunha actividade política para xentes atrabiliarias, desas que resumen todos os males do mundo na existencia dos curas e as monxas. Oírlle falar destes, con infinidade de historias con roubos, asasinatos e preñeces, desataba en min o desexo criminal de matalo.… Seguir leyendo

A verdade

Como é sabido, hai anos, os nenos tíñanlle medo aos curas e aos gardas civís. Iso era o que me sucedía a min, por exemplo, pero tamén a case todos os meus amigos da nenez. Un día, alá polos anos cincuenta, don Cesáreo, que daquela era párroco de Xinzo de Limia, estaba rezando o breviario no adro da igrexa. Nesas, cadrou pasar por alí un rapaciño pequeno que, ao descubrir ao señor abade, arrimouse todo canto puido a unha parede, esperando non ser visto, cousa que resultaba imposible. Naturalmente, o crego mirou para el.

De maneira automática, o neno, que se sentía acurralado, berrou: “¡Non te achegues a min, que te mato!” Logo fuxiu correndo. Onte pola mañá, mentres paseaba por Ourense, na porta dunha casa en obras vin un letreiro en letras encarnadas e grandes que dicía: “Ojo con el perro”. No momento, xa supuxen que non había can, … Seguir leyendo