por amarxedotempo | Feb 14, 2013 | Marxe
Un periodista británico, James Whittaker, nunha ocasión contou que a raíña Isabel lle dixera unha frase fea: “Go away!”. Non é unha expresión amable, desde logo, algo así como se a raíña dona Sofía lle espetase a un xornalista español a palabra “¡Lárguese!”. Houbo protestas, non tanto para a soberana, como para o autor da reportaxe, que foi acusado de indiscreto e de quen se dixo que, se fose un cabaleiro, podería ter actuado con máis amabilidade, substituíndo a frase pronunciada por unha expresión menos forte.
Para defenderse, Whittaker contou a verdade porque, efectivamente, a raíña de Inglaterra nunca dixera tal cousa, senón outra bastante peor. En realidade, o que dixo foi “Fuck off!”, que eu non me atrevo a traducir, pero que o lector que non saiba inglés poderá adiviñar sen moito esforzo: en español, ese verbo empeza por “j”.
Quere dicir que a señora ten xenio e que … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Feb 13, 2013 | Marxe
As persoas que agora teñan máis de cincuenta anos recordarán a Caryl Chessman. A súa execución na cadeira eléctrica, que tivo lugar no penal de San Quintín alá polo ano 1960, conmoveu a medio mundo, excepto a quen tiña que conmover de verdade: as autoridades de California, que se negaron a conmutar a pena de morte pola cadea perpetua. Que eu recorde, aquel foi o último gran combate da opinión pública de todo o mundo en contra da pena capital. Con todo, non serviu para salvar a vida daquel home.
Era certo que Chessman estaba acusado de crimes horrendos, se ben é verdade que el sempre se proclamou inocente. O problema non era ese. A xente púxose do seu lado porque levaba doce anos librándose da morte polos pelos, conseguindo aprazamentos no último minuto, ás veces cando xa estaba sentado na cadeira eléctrica.
Foi tal a presión internacional que parecía … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Feb 12, 2013 | Marxe
A semana pasada atopeime nunha cea con don Agustín Madarnás, que foi profesor meu de Literatura cando eu era aínda un rapaciño de catorce ou quince anos. Coincidimos con el un pequeno grupo de antigos alumnos e todos nos puxemos a recordar, cada un dunha maneira, detalles daqueles tempos de estudantes. Hai quen se acorda sobre todo das cousas negativas e hai tamén quen non ten memoria máis que para as situacións cómicas ou graciosas. Outros prefiren evocar os suspensos e as incidencias da vida académica.
Eu non me esquecín daquelas clases nas que liamos a Fernández Flórez ou a Azorín, que supoño debían ser lecturas bastante avanzadas para a época, cando había tantos pecados relacionados cos libros. Non se podía ler a Baroja, por exemplo, nin a Ortega; moito menos a Unamuno, que xa estaba no Índice de Libros Prohibidos.
O que eu aprendín daquel profesor foron algunhas cousas … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Feb 11, 2013 | Marxe
O outro día estiven vendo un deses programas de televisión onde falan moitas persoas como se estivesen nunha tertulia. Para min son os máis interesantes de todos, especialmente cando concorren algúns personaxes pintorescos ou curiosos, que case nunca faltan. Como vin que na lista desa noite figuraba un escritor a quen lle teño oído defender outras veces a necesidade de crear hospitais para grilos e cousas dese estilo, dispúxenme a pasar unha hora divertida. Tal como esperaba, non saín decepcionado.
O centro do programa era un señor do fútbol, presidente falangueiro e trapalleiro dun club de Madrid, de quen se podería dicir, tendo en conta a falta de inhibicións coa que fala, que carece de subconsciente. Esa maneira de actuar parécese bastante a unha pornografía feita de carne gorda, xestos feos e xente horrorosa.
Como era de esperar, a sorpresa deuna o escritor dos grilos, que dixo do citado individuo … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Feb 10, 2013 | Marxe
Hai un par de días, nunha desas cadeas de televisión que chegan por satélite, vin un interesante programa de tipo documental. Tratábase da historia certa de dous homes, un dos cales disparou sobre o outro durante un atraco na recepción dun motel. Once anos despois daquel suceso, que foi rexistrado en todos os seus detalles por unha cámara de vixilancia, os dous protagonistas do drama encontráronse fronte a fronte no cárcere, onde o primeiro deles cumpría a pena de prisión que lle correspondeu polos feitos.
Na conversa que mantiveron en presenza dun funcionario de prisións, a vítima, un home aínda abatido pola desgraza, quería saber dúas cousas: primeiro, a razón da saña con que fora tratado, tendo en conta que non ofrecera resistencia e entregara os cartos que lle pedían; segundo, por que disparara contra el ao marchar, sen motivo.
O outro respondeu: os golpes coa culata na cabeza foran … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Feb 9, 2013 | Marxe
Na última novela de Tom Wolfe, ese famoso escritor norteamericano pequeno e miúdo, calzado con botíns antigos e con aspecto de xogador de casino, hai unha frase que trae de cabeza a unha boa parte do mundo literario do seu país. Na páxina 228 da edición orixinal, cando os protagonistas do relato, o magnate Charlie Croker, personaxe baseado no modelo dun home rico de Miami, e Serena, que será a súa segunda muller, máis nova ca el, entran no cuarto dun motel de pouca monta, ela saca unha cunca do bolso e ambos os dous, segundo as palabras do narrador, “fixeron aquela cousa coa cunca, da cal el nunca oíra falar na súa vida”.
Non sei se debido a que algún lector deu a voz de alerta e converteu os seus malos pensamentos en curiosidade colectiva ou que algún espabilado axente comercial bateu con esa tecla para vender mellor o … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Feb 8, 2013 | Marxe
Un amigo meu que acaba de pasar a gripe, que vén furiosa este ano, cóntame que é a primeira que colle desde a asiática aquela dos anos cincuenta. A deste inverno deixouno deslombado, melancólico e con poucas carnes. Cando pensou que xa estaba recuperado, saíu a un restaurante cuns colegas e descubriu asustado que o prato da súa preferencia, o arroz con lumbrigante, era incapaz de espertarlle dous gramos de apetito, a gula necesaria para comer o que come unha formiga. Marchou preocupado para a casa.
Desde entón, segue sen comer. Non é que pense en algo malo, senón que está convencido de que a vellez consiste en ir perdendo alegrías. A primeira que perdeu foi a das mulleres; logo veu a do corpo: xa non lle importan nin a tripa nin a roupa; máis tarde quedou sen ganas de saír da casa. Agora vénlle isto do apetito.
Quédanlle os … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Feb 7, 2013 | Marxe
Onte falaba aquí da Semana Santa que antes se celebraba en Xinzo de Limia, tan teatral e tan inxenua, tan fermosa por iso mesmo. Había sempre un rapaz que levaba unha ovella ou un año atados por unha corda. Recordo tamén a Verónica, neste caso unha imaxe articulada que movía a cabeza para os lados. Cristo, camiño do Calvario, coa cruz ás costas, caía tres veces e outras tantas se levantaba axudado polo Cirineo, representado por un neno. Eu fixen ese papel e a punto estiven de caer desde o alto das andas.
Os heroes, non obstante, eran os romanos, vestidos cunha coiraza de cartón pintado con purpurina prateada. Tocaban unha corneta igual que as que se empregaban nas obras para avisar de que ía estourar un barreno ou como as utilizadas polos vendedores ambulantes de peixe para anunciar a súa chegada ás aldeas.
Esta era a parte festiva da … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Feb 6, 2013 | Marxe
No artigo de onte falei de José Luis Bobillo, de quen dixen que cando actuaba nunha daquelas obras de teatro que dirixía Rosita Caval, en Xinzo de Limia, se emocionaba moito. Tamén se emocionaba nas clases, sobre todo se lía versos. E na vida diaria. Foi un dos mellores profesores que tiven: entregado, machacón, intelixente, duro e bondadoso. Parapetado detrás duns lentes escuros, cos cristais de cor verde, non se lle vían os ollos, de maneira que había que adiviñarlle a bondade a través das palabras. Era un puro nervio e sufría cos problemas dos demais, incluso cos suspensos que el mesmo tiña que poñer.
A el lle debo eu unha emoción forte que vivín naqueles anos. Un día prestoume un libro de poemas titulado El tren y las cosas, que me entusiasmou por dous motivos. Primeiro, porque os poemas eran magníficos, dos máis fermosos que lera ata entón. … Seguir leyendo
por amarxedotempo | Feb 5, 2013 | Marxe
Os amantes do jazz saben que algúns dos seus músicos máis importantes saíron de ambientes tenebrosos. Por exemplo, a cantante Billie Holliday foi violada cando tiña dez anos e exerceu a prostitución cando era unha fermosa adolescente negra que quería comer. O trompetista Louis Amstrong, que era fillo dunha muller de vida alegre, pasou unha parte da súa infancia nun fogar para rapaces difíciles por disparar contra un neno co revólver dun dos amigos da súa nai. Charlie Parker educouse cun pai xogador, mullereiro e alcaiote.
De toda esa miseria amasada procede unha das músicas máis representativas das convulsións espirituais que marcaron unha boa parte deste século. Ninguén que non teña vivido nese ambiente sórdido, no medio das drogas, as navallas e o puterío máis arrastrado foi capaz de crear algo grande no mundo do jazz.
A filla do cantante italiano Al Bano e de Romina Power, desaparecida hai uns … Seguir leyendo
