La Voz de Galicia
Recuperación diaria das columnas de Á Marxe, escritas por Carlos Casares en "La Voz de Galicia"
Seleccionar página

Cousas culturais

Hai anos participei en Madrid nunha reunión dun xurado que tiña que outorgar un premio importante. Eramos uns quince membros e debiamos elixir entre unha lista de libros na que figuraban obras escritas en castelán, galego, catalán e vasco. Respecto desta última lingua, como non dispuñamos de traducións, todos pensamos que practicamente quedaba excluída, a non ser que un dos nativos que formaba parte do xurado nos convencese de que se trataba de algo importante e obrigar desa maneira o organismo convocante a encargar unha versión ao castelán para que a puidésemos ler antes de que se celebrase a última xuntanza, uns días máis tarde.

A sorpresa foi que, ao facer o escrutinio das papeletas, un dos libros vascos tivo dez votos. Todo o mundo puxo cara de sorpresa, houbo algunhas risiñas e todos quedamos convencidos de que na segunda votación non se repetiría aquel disparate. Porén, repetiuse. Uns por … Seguir leyendo

Tantos soños rotos

Vexo repetida estes días nos periódicos a fotografía do presidente de Bolivia, Jaime Paz Zamora, que recibiu a visita do seu colega español. Nada que recorde aquel mozo que nos anos sesenta, na época do fervor revolucionario e castrista dos estudantes de medio mundo, viña a Santiago de vacacións. Estouno vendo na casa de Aurichu Pereira, que logo se había converter na súa cuñada, cantando uns versos de Nicolás Guillén que dicían: “Soldado, aprende a tirar, que hay mucho que caminar, tú no me vayas a herir”. Era simpático, translucía unha delicadeza aprendida na educación exquisita dunha boa familia, tocaba ben a guitarra e sabía moitísimas historias da súa terra natal.

Sobriño de Paz Estensoro, entón presidente de Bolivia, militaba na oposición máis radical e tiña un irmán na guerrilla. Este último detalle facíao aínda máis interesante, pois a nós parecíanos que falando con el ou estreitando a súa man, … Seguir leyendo

Un tendeiro irritado

O outro día que estiven en Ourense atopeime cun amigo de Xinzo de Limia, co cal me dediquei a informarme sobre persoas e acontecementos sucedidos ultimamente na miña vila. En canto pasa algún tempo, sempre hai novidades. Así souben, por exemplo,que a un señor que eu daba por vivo, resulta que está morto desde hai anos. Era un tendeiro con quen eu falaba moito. Tiña fama de mala persoa, un pouco ruín e atravesado, pero a min caíame simpático. Recoñezo que era algo raro, pero contaba as cousas moi ben.

Sabía vidas e famas, coñecía crimes e mortes violentas e atribuíalle aos curas toda clase de maldades, incluso a un capelán da vila, bastante infeliz, de quen dicía que levaba un coitelo metido no cinto. Ás veces, cando o tal tendeiro estaba irritado, botaba os clientes do negocio, sobre todo a xente que entraba sen saudar.

A un señor de … Seguir leyendo

Unha reconciliación

Dicía eu onte aquí que o novelista ourensán Julio V. Gimeno tiña unha tendencia irrefreable a provocar desgrazas. Nunha ocasión, mentres descansaba bucolicamente no medio dun piñeiral en compaña do poeta Antón Tovar, de maneira involuntaria ocasionou un incendio. Por se fose pouco, debido a un erro de visión da persoa que os denunciou, a Garda Civil tirou a conclusión de que os dous escritores viaxaban nun coche con matrícula falsa. O asunto rematou desfavorablemente para ambos os dous no xulgado de Allariz.

Con frecuencia, os artigos que Gimeno escribía na prensa deron orixe a sancións gobernativas. Unha vez, por dicir que un garda civil que vivía no mesmo edificio que o novelista facía ruído a propósito para non deixalo durmir. Outra vez por tomar a broma o proxecto dun gobernador civil que pretendía facer o Miño navegable.

O peor de todo, non obstante, foi a catástrofe que provocou con … Seguir leyendo

Bordeos

Chegamos a Bordeos o sábado pola mañá, despois de pasar a noite no tren, durmindo de dous en dous, en departamentos de coche-cama. Podíase elixir a persoa acompañante, previo acordo, por suposto. Nada máis atravesar a fronteira, a Gran Voz repetiu en inglés, francés e alemán que estaban “desolados” porque a compañía española non nos servira o almorzo, pero que os franceses ían resolver o problema. Non era xusto, porque nos levantamos ás seis e media da mañá e ademais os ferrocarrís españois puxeron á nosa disposición un tren magnífico moi cómodo. Como ocorre ás veces, pagaron xustos por pecadores.

Polo demais, a organización francesa, moi ben. Todo funcionou como un reloxo, ao revés do que sucedera en Madrid. Despois de xantar, eu participei nunha mesa redonda, na Fnac, a célebre cadea de librerías, sobre as literaturas que se fan en España nas distintas linguas. O público seguiu o debate … Seguir leyendo

A bolboreta e os bronquios

Cando eu estudaba en Santiago, alá polos anos sesenta, tiña un amigo solitario ao cal lle gustaba pasear de noite polas rúas, xa de madrugada, para escoitar ronquidos. Coñecía varios lugares estratéxicos, dos que falaba ás veces, pero só me acordo dun deles situado na Caldeirería, que el consideraba o mellor de todos, razón pola cal facía alí un alto obrigado. Ninguén roncaba en todo Santiago con máis potencia, con máis variedade nin con mellor ritmo que un home delgado que vivía naquela rúa.

Ao citado señor, pai dun bo amigo meu, hoxe ben coñecido no país, trateino eu por aqueles anos. Era un home elegante e miúdo, do que non resultaba fácil supoñer que fose capaz de emitir tales estrondos. Souben polo seu propio fillo, non obstante, que tiña esa condición e que o citado observador nocturno non era o único.

Segundo me contou, unha panda de noctámbulos amigos … Seguir leyendo

Ateos e revolucionarios

Durante o congreso sobre Blanco Amor que se celebrou estes días en Ourense, como ocorre sempre neste tipo de encontros, foi nas reunións informais que se organizaron á hora de comer ou no momento de tomar as copas pola noite, cando as cousas se puxeron realmente interesantes. Mesmo hai xente que non ten inconveniente en aceptar que o mellor dos congresos está nos tránsitos e os vestíbulos. É aí onde se establecen relacións de tipo persoal e onde nacen amizades que duran para sempre.

Naturalmente, hai cousas que se poden dicir en privado, pero que resultaría pouco adecuado falar delas desde unha tribuna. Non me refiro a rexoubas e maledicencias, senón a opinións serias e datos importantes que non se deben divulgar oficialmente para non molestar a persoas vivas, por exemplo. Por outra parte, hai xente que carece de dotes para falar en público por causa da timidez, pero que … Seguir leyendo

Discusión

O sábado, despois de visitar o Couto Mixto, a república pequeniña do sur de Ourense, como dicía o meu avó, fomos durmir a Vidago, en Portugal, nese hotel fermoso e decadente que a min me pareceu sacado dun conto fantástico. Non sucedeu nada importante nin curioso que poida ser narrado. De maneira que esta breve crónica de hoxe non ten unha mala historia que contar, a non ser que despois da cea, un pequeno grupo de amantes da noite sentámonos na terraza, ao aire libre, comodamente instalados en butacas de bimbio e que nos dedicamos a falar ata as tres e media da madrugada. A temperatura era boa e o ambiente moi agradable.

Non sei por que razón, acabamos metidos nunha difícil camisa de once varas. Quero dicir que nos deu por falar da orixe do universo, un tema dos que requiren tentarse a roupa antes de abordalo. Como non … Seguir leyendo

O sol no «cenit»

Cando eu estudaba en Santiago, alá polos anos sesenta, había un señor que traballaba como corrector de probas e que tiña unha teima obsesiva coas palabras. Con frecuencia, atopabámonos de noite na rúa, cousa que eu agradecía, pois era un conversador moi ocorrente. Se non lle daba por falar de mulleres, asunto que lle producía entusiasmo, resultaba sempre interesante. Incluso cando sacaba este tema, podía amosarse gracioso e animado, sobre todo cando falaba da furia luxuriosa indomable que a súa avoa espertaba no seu avó.

Sentía horror contra os que utilizaban mal o castelán. En moitos anos de traballo, non conseguiu nunca impoñer a palabra “apoteótico” fronte “apoteósico”, que daquela aínda non estaba aceptada pola Academia. E recordaba con indignación a bronca que recibiu un día por cambiar “incendio espantoso” por “incendio formidable”.

El sabía moi ben que este vocábulo, máis que ‘magnífico’ significa propiamente ‘aquilo que mete medo ou … Seguir leyendo

Humboldt

Onte estiven na Coruña para participar na homenaxe a Alexander von Humboldt. Había exactamente 200 anos que o científico alemán saíra deste porto, camiño de América. Como o acto conmemorativo se celebraba no paraninfo do rectorado, o mesmo mar que tiñamos diante dos ollos, a escasos metros, foi o que sulcou o científico alemán a bordo da corbeta Pizarro o día 5 de xuño do ano 1799. Humboldt contaba entón trinta anos de idade. Pasara uns días na Coruña, viaxara ata Ferrol e realizara algunhas medicións antes de zarpar, operación que tivo que facer o barco español con precaución por culpa duns navíos ingleses que o agardaban fóra.

Tense dito que a viaxe de Humboldt foi o segundo descubrimento de América, pero poucos saben que a aventura do sabio se iniciou na Coruña, que aínda lle debe algún monumento, como os moitos que ten nos países hispanoamericanos que visitou, especialmente … Seguir leyendo