Un día, en Moscova, hai xa uns quince anos, comín na casa duns profesores moi ortodoxamente comunistas, tanto que tiñan colgado da parede do único cuarto do piso un retrato enorme de Stalin. Non lles era simpático Breznev, a quen consideraban un desviacionista e ao cal acusaban de dúas cousas: vivir como un sátrapa, o mesmo el que a súa familia, e estar entregado en mans do capitalismo americano. Queixábanse da desorde e da delincuencia e reclamaban máis disciplina e man dura, sobre todo coa xente nova.
Cando eu volvía para o hotel, ás dúas da mañá, andando só polas rúas desertas da cidade, non experimentei ningunha sensación de perigo. Nunha praza vin unha velliña, con idade de xubilada, movendo unha enorme mangueira para regar o pavimento e preto do hotel atopei uns mociños á caza de dólares.
Non sei que sería daquela parella de Moscova. Acordeime deles onte, lendo unha revista na que se ve nunha rúa de San Petersburgo un home e unha muller, os dous con cara de xente moi triste, cun retrato de Stalin na man. Entendo perfecta mente o seu xesto e comprendo a súa inquietude. O que me chama a atención é a súa inocencia. En Madrid vin hai pouco un señor cunha estampa do Sagrado Corazón protestando contra a depravación do mundo e non lle facían moito caso. E iso que falaba en nome de Deus.
Esta columna publicouse orixinalmente o 20 de abril de 1996.