Nunca souben en que consistía aquel mal, pero había na miña vila unha familia numerosa na que os homes, ao chegar aunha determinada idade, xa na adolescencia, empezaban a andar na punta dos pés, cada vez con máis dificultades, ata que quedaban cravados para sempre nunha cadeira de rodas. Un deles, o maior, foi comigo á escola; ao outro trateino bastante, cando era camareiro nun café no cal entraba eu con frecuencia. Sempre me chamou a atención que, sabéndose condenados, fosen tan bos rapaces.
Onte estiven lendo nunha revista americana un retrato magnífico do xeneral serbio Ratko Mladic, considerado un monstro por media humanidade e a quen os seus compatriotas adoran, os seus amigos o teñen por un home cabal e de quen os seus inimigos din que se trata dun home honrado. A min, desde logo, non me gusta.
Para explicar a súa conduta cos prisioneiros, que se axusta á imaxe dun ser magnánimo cando hai cámaras diante e se transforma en Satanás ao desaparecer os periodistas, ordenando fusilamentos masivos, hai quen recorre aos seus propios sufrimentos: os croatas matáronlle o pai cando el era aínda neno e unha filla noviña suicidóuselle recentemente. Non todo o mundo se comporta desa maneira coas desgrazas. Eses mozos da miña vila, por exemplo, sorrín a cambio de nada; e supoño que non blasfeman.
Esta columna publicouse orixinalmente o 14 de outubro de 1995.