Estiven vendo na televisión unha entrevista cunha señora ucraína que perdeu o seu home e un fillo de vinte anos na catástrofe mineira do outro día, na que morreron máis de cen persoas. Era unha muller de cara redonda, con esa feitura de pan que só se dá entre a xente do campo. Debía de ter uns cincuenta anos de idade, aínda que aparentaba dez ou quince máis, e vestía de pobre, fóra de calquera moda, como se a roupa non fose máis que un aditamento imprescindible para non andar espida e gardarse do frío.
Estaba moi triste, pero enteira e digna, consciente de que non debía chorar diante das cámaras. Dixo que ela presentira a desgraza pola mañá, no momento de despedirse: era como un desacougo opresivo no corazón, igual que se tivese unha vaca sentada no peito. Por iso, cando os homes se foron, púxose a rezar.
As ambulancias non fixeron máis que confirmar o que xa sabía. De maneira que non acudiu ás oficinas da empresa para ver a lista dos mortos. Acendeu unhas candeas e agardou a que lle trouxesen os corpos dos seus. O resto foi todo normal: o velorio, o enterro e o día despois. A explicación do ocorrido, moi sinxela: pagar por algunha culpa cometida, non por ela, senón por todos. Nese momento eu estaba pensando máis ben en causas de tipo técnico. Dous mundos, o dela e o meu. Pero unha soa inxustiza verdadeira.
Esta columna publicouse orixinalmente o 16 de abril de 1998.