Creo que xa falei aquí nalgunha ocasión anterior dunha experiencia que vivín en Alemaña, hai xa varios anos, durante unha reunión de amigos. Eramos seis ou sete, todos daquel país a non ser eu, e estabamos de tertulia ao aire libre, no xardín dunha fermosa casa do século XIX, tomando unhas copas despois de cear. Pouco a pouco, a conversa foi adquirindo un ton melancólico, sen dúbida fomentado polo alcohol. Eles acabaron falando da historia recente do seu país e todos sen excepción expresaron un sentimento que para min constituíu unha sorpresa: sentíanse avergonzados de seren alemáns, ata o extremo de renegar da súa patria e da súa cultura.
Poucos días despois comentei esta experiencia cunha amiga máis nova, de menos de trinta anos de idade, filla dun alemán e dunha sueca. Díxome que a ela lle sucedía o mesmo e que, en moitas ocasións, cando viaxaba a outros países, procuraba ocultar a nacionalidade, para o cal lle servía de cobertura o seu bilingüismo e a circunstancia de ter tamén, por parte da nai, unha segunda patria.
Desde entón, teño comprobado a extensión deste sentimento en moitas ocasións. A última vez, o outro día, en Berlín, cunha rapaza tamén nova. Pregunteille delicadamente polo asunto e respondeume con claridade: a ela sucedíalle o mesmo, co agravante de que o seu avó fora un nazi activo, responsable de crimes horrorosos. Como en ocasións anteriores, pareceume unha mostra de sensibilidade moral, digna de admiración. O contrario do que sucede estes días co famoso Arkan, o asasino serbio que moitos dos seus compatriotas consideran un heroe. Cando os verdadeiros heroes son as persoas que agora foxen, asustadas, de tipos coma el.
Esta columna publicouse orixinalmente o 2 de abril de 1999.