Cando eu era neno, na miña vila había cárcere. Estaba situada na Rúa de Atrás, entre a Praza Maior e a Praza dos Ovos. Era un edificio nobre, construído no século XIX, cunha porta de ferro impoñente e ventás protexidas por barrotes dobres, dos cales, o que daba ao exterior tiña a forma dunha panza enorme que invadía parte da rúa. O cárcere dispuña de dúas dependencias, unha para homes e outra para mulleres. En xeral, os presos estaban na ventá, ás veces falando cos familiares ou contándolles as penas ás persoas que se interesaban pola súa vida. A algúns, especialmente ás señoras, aínda lles podo ver a cara. Pasaba por alí con frecuencia.
Cando os presos berraban, cousa nada sorprendente, entre outras razóns porque moitos deles non eran delincuentes, senón tolos, entraba un individuo con aspecto de boxeador, pelo rapado e voz cavernosa, collía un látego e puña orde na cadea. Esa escena vina varias veces, nunha ocasión contra un home grande e forte, que aguantou os vergallazos a pé firme, defendéndose só coa mirada.
Durante algún tempo, cando os nenos xogabamos a policías e ladróns, eu quería ser ladrón para deixarme coller e fulminar os meus captores coa forza dos meus ollos, igual que aquel home. Nunca conseguín impresionar a ninguén daquel xeito, quizais porque me faltaba, por sorte, a rabia necesaria. Agora, naquel local onde metían os presos, funciona desde hai pouco unha escola de gaitas. Paréceme unha idea moi boa, como se sobre as ruínas dun cemiterio construísen unha clínica de maternidade. Non sería un mal programa de cara ao futuro. Ir cambiando os lugares de sufrimento por espazos para a alegría. Melloraría o mundo bastante.
Esta columna publicouse orixinalmente o 21 de decembro de 1998.