Onte pola mañá estivo na casa unha rapaza que traballa nunha pequena revista universitaria. Viña facerme unha entrevista. As preguntas parecéronme estimulantes. Unha delas tiña que ver con algo que eu dixen moitas veces en público e que a miña entrevistadora lera nalgún sitio. Refírome á opinión de que a literatura non serve para nada. Para aclararllo e disipar a súa preocupación, conteille que cando estiven na casa onde os nazis decidiron matar os xudeus de todo o mundo, lin nun folleto que dous dos asistentes a aquela reunión, despois de acordar aquela loucura, estiveron lendo poemas románticos ao pé do lume, e choraban.
Tamén se sabe que moitos dos dirixentes nazis eran melómanos consumados, incluso virtuosos, que interpretaban a Bach e a Mozart, ou dispuñan de excelentes coleccións de pintura. Por non falar dun dos condenados no xuízo de Nuremberg, non recordo exactamente cal deles, que chorou na súa celda cando soubo que lle morrera un canario.
Conteille tamén que unha tarde de verán, nunha festa que se celebraba no xardín duns veciños, alguén me informou sobre a azarosa vida sentimental dun dos invitados, especializado en seducir en enganar a rapaciñas novas, coas que tiña un éxito imparable, ademais de ser un durísimo home de negocios. Mireino asombrado toda a noite, máis que nada porque tiña cara de cínico. Sorprendeume que fose el quen pedise que se cantase esta fermosa canción: “Quen pode navegar sen vento? Quen pode remar sen remos? Quen lle pode dicir adeus a un amigo sen chorar? Eu podo navegar sen vento, eu podo remar sen remos, pero eu non lle podo dicir adeus a un amigo sen chorar”.
Esta columna publicouse orixinalmente o 16 de abril de 2000.