Teño diante de min unha novela de Ramón Gómez de la Serna titulada El incongruente, publicada en Madrid no ano 1922. É un exemplar fermoso, editado por Calpe na súa vella colección de humoristas. A portada, cuns debuxos e liña e color moi estilizadas, parece de Bagaría. Abro o libro pola primeira páxina e os ollos baten cunha frase de espanto: “Gustavo el Incongruente nació inesperadamente”. Incluso escritores como Gómez de la Serna non están libres destas miserias musicais, un tributo que todos acabamos pagando.
Se digo a verdade, o autor madrileño, como personaxe resulta infantil e histriónico. Dar unha conferencia subido no alto dun elefante ou cun individuo ao lado apuntándolle cunha pistola á cabeza, parecen recursos máis propios do circo que da literatura. Como escritor, ten algo de saltimbanqui, deses que prefiren o trapecio antes que a pista, só polo pracer de ver a cara de pasmo que provocan na concorrencia.
Este exemplar que teño nas mans leva unha dedicatoria autógrafa do autor que di así: “Para mi querido y admirado amigo el gran vizconde de Matamala. Su devoto y respetuoso, Ramón Gómez de la Serna”. Se non fose un tópico tratar da personalidade do autor a través da súa caligrafía, falaría do tamaño desmesurado da letra e a tinta encarnada que empregou o escritor nesta ocasión. Sucede, non obstante, que me intriga e divirte moito máis o xogo inocente de imaxinar por que tortos camiños chegou ata min ese libro do marqués.
Esta columna publicouse orixinalmente o 25 de marzo de 1993.